Điều (thực vật) – Wikipedia tiếng Việt
Điều hay còn gọi là Đào, tên tiếng Anh là Cashew (tên khoa học: Anacardium occidentale L.; đồng nghĩa: Anacardium curatellifolium A.St.-Hil.) là một loại cây công nghiệp dài ngày thuộc họ Xoài (Anacardiaceae). Cây này có nguồn gốc từ đông bắc Brasil, nơi nó được gọi bằng tiếng Bồ Đào Nha là Caju (nghĩa là “quả”) hay Cajueiro (“cây”). Ngày nay nó được trồng khắp các khu vực khí hậu nhiệt đới để lấy nhân điều chế biến làm thực phẩm là chính. Ngoài ra nó còn cho các sản phẩm phụ có giá trị như dầu vỏ hạt điều (CNSL).[1]
Điều/đào lộn hột có nguồn gốc từ vùng đông bắc Brasil, được nhập về châu Á và châu Phi trong giai đoạn 1560 – 1565 sau khi các đế quốc thực dân châu Âu phát hiện ra châu Mỹ.
Bạn đang đọc: Điều (thực vật) – Wikipedia tiếng Việt
Hiện nay loài cây này trở thành cây công nghiệp được tăng trưởng ở khắp những khu vực khí hậu nhiệt đới gió mùa ở châu Mỹ, châu Phi, châu Á và châu Úc để lấy nhân hạt chế biến làm thực phẩm .Ở Nước Ta, cây điều gia nhập vào Nước Ta từ những năm 1980, sau đó được chọn là loại cây công nghiệp đa mục tiêu, phủ xanh đất trống đồi trọc, được trồng thoáng đãng ở những tỉnh khu vực Đông Nam Bộ, Tây Nguyên và Duyên hải Nam Trung Bộ như : Bình Phước, Đồng Nai, Bà Rịa – Vũng Tàu, Bình Thuận, Lâm Đồng, Đắk Lắk, Đắk Nông, v.v.Từ năm 2006 đến nay Nước Ta trở thành vương quốc xuất khẩu nhân hạt điều đứng vị trí số 1 quốc tế, và là nước thứ 3 có diện tích quy hoạnh trồng điều lớn nhất trên giới sau : Ấn Độ, Bờ Biển Ngà .
Điều là cây nhiệt đới gió mùa, thường xanh ( xanh quanh năm ) .
– Thân: Cây cao từ khoảng 5-10 m (có tài liệu ghi là từ khoảng 3m đến 9m), thân ngắn cành dài.
– Rễ: To, khỏe, có rễ cọc và nhiều rễ chùm, mọc sâu và lan rộng trong đất bên dưới tán lá.
– Lá: Lá đơn nguyên, hình trứng tròn đều, mọc so le, cuống ngắn.
– Hoa: Hoa nhỏ, màu trắng, mọc thành chuỳ, có mùi thơm dịu.
– Quả: Có hai phần cần phân biệt:
+ Quả giả : Chính là phần chín mọng ăn được. Quả giả dài 10 – 12 cm, đường kính 4 – 8 cm. Phần này chính là cuống hoa tăng trưởng mà thành. Có nhiều sắc tố : Đỏ, tím, vàng …
+ Quả thật (bên trong có nhân điều): Chính là phần hạt điều cò nguyên vỏ, hạt thật chính là phần nhân ăn được bên trong, có dầu béo ăn được. Thuộc loại quả khô, không tự mở, hình thận, dài 2–3 cm, nặng 5-9g, vỏ ngoài cứng, màu xám, mặt hõm vào, cuống quả phình to thành hình trái lê hay đào, màu đỏ, vàng hay trắng. Do vậy người ta thường có cảm tưởng phần cuống quả phình ra là quả, còn quả thật đính vào là hạt, do dó mà có tên đào lộn hột (tức đào có hột nằm ngoài quả).
Nhiều người thường nhầm đào lộn hột (điều) là thực vật hạt trần, nhưng đào lộn hột (điều) chính xác là thực vật hạt kín.
– Nhân điều (bên trong quả thật): hình thận, có chứa dầu béo – đây là phần giá trị nhất của cây điều.
Nhân điều – giá trị dinh dưỡng điển hình nổi bật[sửa|sửa mã nguồn]
Thành phần dinh dưỡng trong 100 gam nhân hạt điều tươi[sửa|sửa mã nguồn]
| Thành phần | Số lượng |
| Energy | 2,314 kJ (553 kcal) |
| Water | 5.2 g |
| Carbohydrates | 30.19 g |
| – Starch | 23.49 g |
| – Sugars | 5.91 g |
| – Dietary fiber | 3.3 g |
| Fat | 43.85 g |
| – saturated | 7.78 g |
| – monounsaturated | 23.8 g |
| – polyunsaturated | 7.85 g |
| Protein | 18.22 g |
| Thiamine (vit. B1) | 0.42 mg (37%) |
| Riboflavin (vit. B2) | 0.06 mg (5%) |
| Niacin (vit. B3) | 1.06 mg (7%) |
| Pantothenic acid (B5) | 0.86 mg (17%) |
| Vitamin B6 | 0.42 mg (32%) |
| Folate (vit. B9) | 25 μg (6%) |
| Vitamin C | 0.5 mg (1%) |
| Vitamin E | 0.9 mg (6%) |
| Calcium | 37 mg (4%) |
| Iron | 6.68 mg (51%) |
| Magnesium | 292 mg (82%) |
| Manganese | 1.66 mg (79%) |
| Phosphorus | 593 mg (85%) |
| Potassium | 660 mg (14%) |
| Sodium | 12 mg (1%) |
| Zinc | 5.78 mg (61%) |
| Source: Bộ Nông Nghiệp Hoa Kỳ (USDA Nutrient Database) | |
Thành phần giá trị dinh dưỡng của nhân hạt điều thương phẩm[sửa|sửa mã nguồn]
Nhân điều là thành phần chính của cây điều dùng để kinh doanh trao đổi trên thị trường. Nhân điều có hàm lượng những chất đạm, những chất béo và hydrat cacbon khá cao, xuất hiện nhiều loại vitamin, khoáng phân phối nhu yếu khung hình .
1. Hàm luợng các chất khoáng có trong nhân điều.
| Chất khoáng | Nhân đã bóc vỏ lụa | Nhân chưa bóc vỏ lụa |
| Natri | 48 | 50 |
| Kali | 5421 | 65.5 |
| Calci | 248 | 268 |
| Magnesi | 2536 | 2650 |
| Sắt | 60 | 64 |
| Đồng | 22 | 25 |
| Kẽm | 38 | 42 |
| Mangan | 18 | 19 |
| Phosphor | 8400 | 6900 |
| Lưu huỳnh | 1600 | 11600 |
| Clo | vết | vết |
2. Các Chất Đạm.
Nhân hạt điều chứa trên 20 % những chất đạm thực vật, về số lượng tương tự với đậu nành và đậu phọng nhưng về chất thì tương tự với thịt, trứng, sữa .
2.1. Hàm luợng các amino acid (tính theo % của protein trong nhân điều)
| Arginine | 10.3 |
| Histidin | 1.8 |
| Lysine | 3.3 |
| Tyrosine | 3.2 |
| Phenylalanine | 4.4 |
| Cystin | 1 |
| Methinonine | 1.3 |
| Threonine | 2.8 |
| Valin | 4.5 |
2.2. Các Chất Béo
Ở nhân hạt điều những chất béo chiếm khoảng chừng 47 %, trong số này có trên 80 % những chất béo chưa bão hòa, tỷ suất những chất béo chưa bão hòa và bão hòa là 4 : 1 rất có lợi. Các chất béo chưa bão hòa không những không tạo ra cholesterol mà còn có ảnh hưởng tác động diều hoà và làm giảm lượng cholesterol trong máu giúp tránh được những bệnh về tim mạch .
2.3. Axit Béo
Các axit béo hầu hết tương hỗ việc kiểm soát và điều chỉnh sự cân đối của những chất béo bão hòa và cholesterol trong những tế bào EFAs là những tác nhân có tính quyết định hành động trong việc giữ trạng thái lỏng của màng tế bào. EFAs có ích đa phần trong việc hình thành những màng và chỉnh sửa những mô. Sự thiếu EFAs hoàn toàn có thể dẫn đến bệnh tiểu đường, hen phế quản rối loạn thận và viêm khớp .
2.4. Các Chất Đường
Xem thêm: Sô-cô-la – Wikipedia tiếng Việt
Hydrat cacbon trong nhân điều chiếm một tỉ lệ rất thấp khoảng chừng 20 %, trong đó đường hoà tan chiếm 1 % đủ tạo ra mùi, vị dễ chịu và thoải mái mê hoặc của nhân điều mà không bị béo phì. Các bệnh nhân tiểu đường và béo phì hoàn toàn có thể hoàn toàn có thể sử dụng nhân điều bảo đảm an toàn .
2.5. Thành Phần Xơ
Thành phần xơ có trong nhân điếu cũng là một thành phần có lợi, xơ ở trong ruột giúp làm giảm cholesterol từ thực phẩm ăn vào, chữa táo bón, nhiều chất xơ trong khẩu phần ăn bảo vệ khung hình khởi bệnh ung thư, trục trặc ở thận và viêm ruột thừa .
2.6. Vitamin
Nhân điều giàu vitamin B đặc biệt quan trọng là thiamin ( B 1 ) có ích so với việc kích thích ăn ngon miệng và mạng lưới hệ thống thần kinh. Nhân điều cũng giàu vitamin E giúp chống suy nhược, thiếu máu .
‘2.7. Chất Khoáng’
Nhân điều là thực phẩm giàu chất khoáng như Caclcium, Selenuin, Magnesium, kẽm, phospho, đồng và sắt dưới dạng hữu cơ có công dụng bảo vệ sức khoẻ và thần kinh cho con người .
‘2.8. Năng Lượng’.
Năng luợng nhân điều phân phối so với những thực phẩm khác .
| Loại thực phẩm | Năng lượng/1 kg thực phẩm |
| Nhân điều | 6000 calo |
| Ngũ cốc | 3600 calo |
| Thịt | 1800 calo |
| Trái cây | 650 calo |
Nguồn: Bộ Nông Nghiệp Hoa Kỳ (USDA Nutrient Database)
Dầu vỏ hạt điều[sửa|sửa mã nguồn]
Thành phần hóa học có trong vỏ hạt điều:
Vỏ là lớp vỏ bao quanh nhân, vỏ chiếm 69 %, nhân chiếm 26 % khối lượng quả thực. Thành phần đa phần của vỏ là cardol và anacardic .Trong dịch chiết tinh dầu vỏ hạt điều ( vỏ quả thật ) có chứa : anacardic acids ( 70 % ), cardol ( 18 % ) và cardanol ( 5 % ) .
Quả thật và ” quả giả ” của cây điều[sửa|sửa mã nguồn]
Quả điều là quả hay là hạt ?[sửa|sửa mã nguồn]
Mặc dù có tên là hạt điều nhưng thực tiễn đây lại chính là phần quả thật của cây điều. Ngược lại, phần quả của cây điều thì lại là quả giả. Sau khi thụ phấn, phần cuống và hoa sẽ tăng trưởng thành quả điều ( giả ) còn phần nhân và hạt thì mới chính là quả thật. [ 2 ]
Thành phần hóa học có trong thịt quả (giả) của cây điều:
[sửa|sửa mã nguồn]
Phần mềm mọng nước của điều chứa 10 % đường, vitamin C với hàm lượng cao ( 261,5 mg trong 100 g phần ăn được ), nhiều gấp 5-6 lần ở cam, chanh, chuối .Từ bộ phận này, hoàn toàn có thể ép lấy dịch rồi cho lên men thành một thứ rượu nhẹ, thơm ngon mùi dâu tây, vị ngọt, hơi chua, chát, có công dụng bổ dưỡng, làm ăn ngon, lợi tiểu, chống nôn .
Tóm lại, trong 100 g nhân hạt có 45 g lipid, 26 g đường bột, 21 g protein ( nhiều hơn đậu phộng ), 2,5 % muối khoáng và nhiều Vitamin A1, B1, B2, B6, PP, E. Quả giả ( cuống phình to ) chiếm 90 % khối lượng cả quả, quả thật chiếm 10 % khối lượng cả quả, nhân chiếm 20 % khối lượng quả thật. Trong quả giả có 85-90 % nước, 7-13 % gluxit, 0,7 – 0,9 % protit, rất nhiều vitamin, nhất là vitamin C ( 9 lần nhiều hơn trong cam ngọt ), 0,2 % chất khoáng và 0,1 % lipid .
- Quả giả (cuống quả) rất giàu vitamin C, có thể ăn tươi, hoặc ép lấy dịch cho lên men làm rượu nhẹ, nước giải khát lên men. Tuy nhiên không nên ăn nhiều trái tươi vì gây tưa lưỡi.
- Rượu chế biến từ quả giả này có thể dùng xoa bóp khi đau nhức; súc miệng chữa viêm họng, chống nôn mửa.
- Nhân là sản phẩm chính của cây Điều do có giá trị cao, sử dụng đa dạng, sau khi loại hết vỏ, được rang hoặc dùng tươi hoặc dùng trong chế biến bánh, kẹo.
- [Bôm đào lộn hột] (cần chú thích) dùng chữa chai, loét, nẻ chân.
- Dầu nhân điều dùng để làm thực phẩm chức năng và điều chế thuốc.
- Dầu vỏ hạt điều (CNSL) được dùng trong công nghiệp dân dụng, điều chế ra các hóa chất như Carnadol và Carnol, làm bột ma sát (sử dụng chế tạo ra má phanh ô tô,…), dầu bôi trơn máy bay, làm sơn, vecni,…
- Gỗ điều được làm ván ép chống mối mọt rất tốt.
- Vỏ hạt điều sau khi ép được sử dụng làm chất đốt hoặc làm ván ép công nghiệp,…
Ở Nước Ta[sửa|sửa mã nguồn]
Nước Ta là nước có sản lượng hạt điều xuất khẩu lớn nhất quốc tế .Năm 2018 là năm rất nhiều khó khăn vất vả so với ngành điều : tình hình kinh tế tài chính – xã hội quốc tế diễn biến phức tạp ; cuộc cuộc chiến tranh thương mại Mỹ – Trung ; sau tiến trình tăng trưởng ấn tượng từ năm 2011 – 2017 ngành điều đã có một năm kiểm soát và điều chỉnh giảm giá. Tuy nhiên với nỗ lực chung của toàn ngành, Nước Ta liên tục là vương quốc chế biến và xuất khẩu nhân điều số 1 quốc tế với sản lượng chế biến 1,65 triệu tấn hạt điều thô, xuất khẩu 391 ngàn tấn nhân điều, đạt kim ngạch xuất khẩu 3,52 tỷ USD chưa gồm có những mẫu sản phẩm phụ ( tăng 7,8 % về lượng nhưng giảm 3 % về trị giá so với cùng kỳ 2017 ). Hạt điều Nước Ta được xuất khẩu tới trên 90 vương quốc và vùng chủ quyền lãnh thổ khắp quốc tế, liên tục duy trì thị trường trên 60 % tổng giá trị xuất khẩu nhân điều toàn thế giới ( khoảng chừng 5,7 tỷ USD ), duy trì vị trí số 1 quốc tế về chế biến, xuất khẩu nhân điều. Hạt điều dự kiến giữ nguyên vị trí số 1 trong nhóm hàng nông sản xuất khẩu nòng cốt của Nước Ta, xếp trên những loại sản phẩm nông sản xuất khẩu nòng cốt khác ( rau quả, cafe, lúa gạo, hồ tiêu ) trong năm 2018. Về sản xuất điều, mặc dầu được cải tổ trong niên vụ 2017 – 2018 nhưng tổng sản lượng của Nước Ta cũng mới chỉ cung ứng được khoảng chừng 28 % nhu yếu chế biến xuất khẩu của toàn ngành, số còn lại phải nhập khẩu từ quốc tế. [ 3 ]Hiện nay tại Nước Ta có rất nhiều giống điều khác nhau được trồng nhưng phần đông là 5 giống chính. Những giống cây này thường cho ra chùm từ 5 đến 10 quả. Màu sắc chính của quả là vàng. Mặc dù vậy tỉ lệ nhân, kích cỡ hạt và hiệu suất thì lại tương đối khác nhau [ 4 ]
- Giống ES-04 (tỉ lệ nhân: 27,5%; kích thước hạt: 173 hạt/kg; năng suất hạt: 55–65 kg/cây/năm.
- Giống EK-24 (tỉ lệ nhân: 28%; kích thước hạt: 120 hạt/kg; năng suất hạt: 35–45 kg/cây/năm.
- Giống BĐ-01 (tỉ lệ nhân: 27%; kích thước hạt: 165 hạt/kg; năng suất hạt: 45–55 kg/cây/năm.
- Giống KP-11 (tỉ lệ nhân: 27,5%; kích thước hạt: 150 hạt/kg; năng suất hạt: 45–55 kg/cây/năm.
- Giống KP-12 (tỉ lệ nhân: 27%; kích thước hạt: 140 hạt/kg; năng suất hạt: 55–65 kg/cây/năm.
Với diện tích quy hoạnh 175000 ha hạt điều được trồng khắp toàn tỉnh, Bình Phước được xem là thủ phủ của Hạt Điều Nước Ta với diện tích quy hoạnh trồng điều lớn nhất Nước Ta ( so với tổng diện tích quy hoạnh khoảng chừng 290,000 ha hạt điều trồng khắp Nước Ta. Hạt điều bình phước có hạt to tương đối, vị béo thơm ngon đặc trưng rất khác so với những giống điều khác như điều A cồ ( điều cao sản ) từ Campuchia .Hạt điều Bình Phước đúng thương hiệu thường là loại A, đây là loại hạt điều ngon nhất quốc tế được những chuyên viên đặt cho cái tên mỹ miều là ” luxury nuts ” ( hay hạt điều xa xỉ ). Hạt điều bình phước có kích cỡ W240, tức 240 hạt trong 1 pound. So với hạt điều A cồ thì A Bình Phước có size nhỏ hơn nhưng hạt đặc ruột hơn. Khi ăn hạt thơm và có vị bùi hơn. Hạt điều A cồ thường to hơn nhưng chất lượng không hề so với hạt điều Bình Phước .
Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]
Phương tiện liên quan tới
Anacardium occidentale
Xem thêm: Hình ảnh trực quan về mụn trứng cá
tại Wikimedia Commons
- Cashew tại Encyclopædia Britannica (tiếng Anh)
Source: https://trangdahieuqua.com
Category: Làm trắng da
