Chất vấn là gì? Hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn của Quốc hội?

Khái niệm chất vấn là gì ? Chất vấn tiếng Anh là gì ? Hoạt động chất vấn và vấn đáp chất vấn của Quốc hội ? Thực tiễn thay đổi hoạt động giải trí chất vấn và vấn đáp chất vấn ? Vai trò, ý nghĩa của chất vấn và vấn đáp chất vấn tại kỳ họp Quốc hội ?

Theo pháp luật tại Hiến pháp và pháp lý hiện hành, Quốc hội họp công khai minh bạch, mỗi năm họp hai kỳ. Một trong những hoạt động giải trí quan trọng và có ý nghĩa, vai trò rất lớn trong những phiên họp Quốc hội, được phần đông người dân chăm sóc là hoạt động giải trí chất vấn và vấn đáp chất vấn của Quốc hội. Tại đây, những đại biểu QH, đại diện thay mặt cho người dân cả nước sẽ hỏi và nhu yếu lý giải rõ ràng về nhiều nghành, những mặt của đời sống xã hội.

Căn cứ pháp lý:

– Hiến pháp năm 2013 ; – Luật Tổ chức Quốc hội sửa đổi, bổ trợ năm 2020 ;

1. Chất vấn là gì?

Chất vấn là một hình thức giám sát trực tiếp của Quốc hội, được lao lý tại Điều 80 của Hiến pháp 2013 và được cụ thể hóa tại Điều 32 Luật Tổ chức Quốc hội. – Đại biểu Quốc hội có quyền chất vấn quản trị nước, quản trị Quốc hội, Thủ tướng nhà nước, Bộ trưởng và những thành viên khác của nhà nước, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Tổng Kiểm toán nhà nước. – Người bị chất vấn phải vấn đáp trước Quốc hội tại kỳ họp Quốc hội hoặc tại phiên họp Ủy ban thường vụ Quốc hội trong thời hạn giữa hai kỳ họp Quốc hội ; trường hợp thiết yếu, Quốc hội, Ủy ban thường vụ Quốc hội cho vấn đáp bằng văn bản. – Trường hợp đại biểu Quốc hội chưa đồng ý chấp thuận với nội dung vấn đáp chất vấn thì có quyền chất vấn lại tại phiên họp của Quốc hội, của Ủy ban thường vụ Quốc hội hoặc gửi chất vấn bằng văn bản đến người bị chất vấn. Chính thế cho nên, chất vấn có vai trò rất quan trọng, ảnh hưởng tác động lớn đến hiệu lực thực thi hiện hành, hiệu suất cao hoạt động giải trí giám sát tối cao của Quốc hội. \ Theo đó, chất vấn là quyền hỏi và nhu yếu phải lý giải rõ ràng của đại biểu ( đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân ) so với những chức vụ được những đại biểu bầu, phê chuẩn ra trước phiên họp toàn thể của cơ quan đại diện thay mặt để vấn đáp về sự thi hành chủ trương vương quốc hoặc một yếu tố hiện thời so với vương quốc ; trong trường hợp cần tìm hiểu thì so với Quốc hội, hoàn toàn có thể quyết định hành động cho vấn đáp trước Uỷ ban Thường vụ Quốc hội hoặc tại kì họp sau của Quốc hội hoác cho vấn đáp bằng văn bản .

Xem thêm: Ủy ban đối ngoại là gì? Nhiệm vụ, quyền hạn của Ủy ban đối ngoại

2. Chất vấn tiếng Anh là gì?

Chất vấn tiếng Anh là: To question

Câu chất vấn : To query Câu hỏi chất vấn : Cross question

3. Hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn của Quốc hội

Điểm mới trong lao lý của pháp lý về chất vấn và vấn đáp chất vấn bộc lộ ở những điểm sau : Mở rộng quyền chất vấn của đại biểu Quốc hội Hiến pháp năm 2013 đã lan rộng ra quyền chất vấn của Đại biểu QH so với Tổng Kiểm toán nhà nước và khẳng định chắc chắn nghĩa vụ và trách nhiệm của người bị chất vấn “ phải vấn đáp trước Quốc hội tại kỳ họp hoặc tại phiên họp Ủy ban thường vụ Quốc hội trong thời hạn giữa hai kỳ họp Quốc hội ”. Pháp luật cũng lao lý rõ về quyền chất vấn lại của Đại biểu QH : “ Trường hợp Đại biểu QH không chấp thuận đồng ý với nội dung vấn đáp chất vấn thì có quyền chất vấn lại để người bị chất vấn vấn đáp ” ; đồng thời, nhu yếu những người khác có nghĩa vụ và trách nhiệm tương quan phải tham gia phiên họp và vấn đáp chất vấn của Đại biểu QH về yếu tố thuộc nghĩa vụ và trách nhiệm của mình, cùng những người bị chất vấn. Bên cạnh hoạt động giải trí chất vấn trực tiếp tại kỳ họp Quốc hội và phiên họp Ủy ban thường vụ Quốc hội, Đại biểu QH còn có quyền “ gửi chất vấn bằng văn bản đến người bị chất vấn ”. Trường hợp Đại biểu QH gửi chất vấn trực tiếp bằng văn bản đến người bị chất vấn thì chậm nhất là 20 ngày kể từ ngày chất vấn, người bị chất vấn phải vấn đáp bằng văn bản cho người chất vấn, đồng thời gửi đến Ủy ban thường vụ Quốc hội .

Xem thêm: Quy định lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm của Quốc hội

Như vậy, pháp lý về chất vấn và vấn đáp chất vấn đã lan rộng ra quyền chất vấn của Đại biểu QH ; giảm bớt pháp luật về trình tự, thủ tục Đại biểu QH phải triển khai để “ được ” vấn đáp chất vấn ; tăng cường nghĩa vụ và trách nhiệm của những đối tượng người tiêu dùng bị chất vấn trong việc “ phải ” vấn đáp chất vấn của Đại biểu QH.

Quy định về nhóm vấn đề chất vấn

Pháp luật lao lý Ủy ban thường vụ Quốc hội trình Quốc hội quyết định hành động “ nhóm yếu tố chất vấn và người bị chất vấn ”. Việc lấy nhóm yếu tố chất vấn làm trọng tâm sẽ là cơ sở để Quốc hội quyết định hành động người bị chất vấn tương thích hơn, đồng thời, hoàn toàn có thể nhu yếu những người có nghĩa vụ và trách nhiệm tương quan cùng tham gia vấn đáp làm sáng tỏ hơn yếu tố chất vấn. Nhóm yếu tố chất vấn được lựa chọn theo ba tiêu chuẩn : – Một là, yếu tố bức xúc, nổi lên trong đời sống kinh tế tài chính – xã hội của quốc gia, được nhiều Đại biểu QH, cử tri chăm sóc, yếu tố có tín hiệu vi phạm pháp lý, yếu tố đã được người bị chất vấn vấn đáp bằng văn bản nhưng Đại biểu QH không đồng ý chấp thuận, được Ủy ban thường vụ Quốc hội chấp thuận đồng ý trình Quốc hội xem xét cho vấn đáp tại kỳ họp Quốc hội. – Hai là, không chất vấn những yếu tố đã có trong nghị quyết về chất vấn và nghị quyết giám sát chuyên đề của Quốc hội, Ủy ban thường vụ Quốc hội trong thời hạn 12 tháng tính đến thời gian chất vấn. – Ba là, tương thích với tổng thời hạn tổ chức triển khai phiên họp chất vấn. Pháp luật cũng lao lý, người bị chất vấn được lựa chọn tương thích với nhóm yếu tố chất vấn, có nghĩa vụ và trách nhiệm vấn đáp trực tiếp, rất đầy đủ yếu tố mà Đại biểu QH đã chất vấn, không được uỷ quyền cho người khác vấn đáp thay .

Xem thêm: Tổng thư ký Quốc hội là ai? Nhiệm vụ, quyền hạn của Tổng thư ký Quốc hội?

Quy định nghị quyết về chất vấn

Quy định việc Quốc hội xem xét, trải qua nghị quyết về chất vấn tại phiên bế mạc kỳ họp là một điểm trọn vẹn mới. Trước đây, pháp lý pháp luật : Chỉ khi xét thấy thiết yếu, Quốc hội mới ra nghị quyết về việc vấn đáp chất vấn và nghĩa vụ và trách nhiệm của người bị chất vấn. Hiện nay, pháp lý đã pháp luật rõ, nội dung của nghị quyết về chất vấn phải đề cập những yếu tố cơ bản như : nhìn nhận tác dụng thực thi trách nhiệm, quyền hạn, nghĩa vụ và trách nhiệm của người bị chất vấn, những hạn chế, chưa ổn và nguyên do tương quan đến yếu tố chất vấn ; thời hạn khắc phục hạn chế, chưa ổn ; nghĩa vụ và trách nhiệm thi hành của cơ quan, cá thể ; nghĩa vụ và trách nhiệm báo cáo giải trình hiệu quả thực thi nghị quyết về chất vấn.

Pháp luật yêu cầu các cơ quan, cá nhân bị chất vấn (thành viên Chính phủ, Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Kiểm toán Nhà nước…) phải trình bày báo cáo về việc thực hiện các nghị quyết về chất vấn tại kỳ họp cuối năm của năm giữa nhiệm kỳ và năm cuối nhiệm kỳ; các cơ quan của Quốc hội (Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban) phải tiến hành thẩm tra việc thực hiện các nghị quyết về chất vấn của các cơ quan, cá nhân nêu trên thuộc lĩnh vực phụ trách.

Quy định về thời gian chất vấn

– Về thời hạn chất vấn và vấn đáp chất vấn : Pháp luật pháp luật đơn cử thời hạn nêu chất vấn của Đại biểu QH không quá 02 phút ; thời hạn người bị chất vấn vấn đáp chất vấn của một đại biểu không quá 05 phút. Quy định về thu gọn thời hạn nêu câu hỏi chất vấn và vấn đáp chất vấn nhằm mục đích mục tiêu tăng số Đại biểu QH tham gia chất vấn và sắp xếp được nhiều người vấn đáp chất vấn hơn. Ngoài ra, pháp luật này cũng nhằm mục đích bảo vệ nâng cao chất lượng những câu hỏi và câu vấn đáp chất vấn, chính bới người hỏi và người vấn đáp nếu muốn sử dụng khoảng chừng thời hạn nêu chất vấn và vấn đáp chất vấn ngắn như vậy một cách hiệu suất cao thì phải nghiên cứu và điều tra, nắm chắc tình hình, hỏi và vấn đáp đi vào trọng tâm, trọng điểm, hạn chế vòng vo. – Thời gian tổ chức triển khai chất vấn :

Xem thêm: Nhiệm vụ và quyền hạn của Ủy ban văn hóa, giáo dục

Thời gian chất vấn tối thiểu là 03 ngày tại kỳ họp hằng năm, tối thiểu là 04 ngày tại kỳ họp cuối năm của năm giữa nhiệm kỳ và năm cuối nhiệm kỳ. Như vậy, thời hạn dành cho hoạt động giải trí chất vấn và vấn đáp chất vấn đã được lao lý đơn cử và theo hướng tăng hơn. Ủy ban thường vụ Quốc hội tổ chức triển khai 02 phiên chất vấn / năm ( phiên họp tháng 3 và phiên họp tháng 8 ), trừ năm chuyển giao giữa hai nhiệm kỳ Quốc hội. Thời gian chất vấn tối thiểu là 01 ngày tại mỗi phiên họp. – Thời gian gửi báo cáo giải trình triển khai tác dụng chất vấn : Pháp luật pháp luật đơn cử hơn thời hạn phải gửi báo cáo giải trình về việc triển khai nghị quyết của Quốc hội về chất vấn, những yếu tố đã hứa tại những kỳ họp trước đến Đại biểu QH và Ủy ban thường vụ Quốc hội của người đã vấn đáp chất vấn là “ chậm nhất 20 ngày trước ngày khai mạc kỳ họp ” ; đồng thời nhu yếu đăng tải những báo cáo giải trình này trên Cổng thông tin điện tử của Quốc hội. Quy định này tạo điều kiện kèm theo để theo dõi, nhìn nhận việc thực thi nghĩa vụ và trách nhiệm chính trị của nhà nước trước Quốc hội, từ đó tạo áp lực đè nén cho nhà nước phải cố gắng nỗ lực thực thi tốt hơn chức trách của mình.

Quy định về vai trò của Chủ tọa điều hành

Pháp luật nhấn mạnh vấn đề vai trò của Chủ toạ trong việc điều hành quản lý phiên chất vấn, đơn cử là : trường hợp thiết yếu, Chủ tọa quyết định hành động việc lê dài thời hạn vấn đáp chất vấn ; Chủ tọa có quyền nhắc nếu Đại biểu QH nêu chất vấn không đúng nội dung phiên chất vấn hoặc quá thời hạn lao lý, người bị chất vấn vấn đáp không đúng trọng tâm chất vấn của Đại biểu QH hoặc quá thời hạn lao lý. Có thể thấy rằng, những lao lý pháp lý về chất vấn và vấn đáp chất vấn đã góp thêm phần tăng cường chất lượng, hiệu lực thực thi hiện hành, hiệu suất cao của hoạt động giải trí này ; bảo vệ tính thống nhất, khoa học trong xác lập đối tượng người dùng, khoanh vùng phạm vi, thẩm quyền, trình tự chất vấn ; bảo vệ quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của chủ thể chất vấn và đối tượng người tiêu dùng bị chất vấn ; phát huy hơn nữa vai trò chất vấn của Đại biểu QH, góp thêm phần nâng cao, chất lượng, hiệu suất cao hoạt động giải trí của cỗ máy nhà nước.

4. Thực tiễn đổi mới hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn

Trong thời hạn qua, hoạt động giải trí chất vấn có nhiều thay đổi cả về nội dung lẫn hình thức. Có thể kể đến :

Xem thêm: Ủy ban xã hội là gì? Nhiệm vụ, quyền hạn của Ủy ban xã hội

4.1. Tạo không khí tranh luận trong phiên chất vấn

Tại kỳ họp tiên phong của Quốc hội khóa mới, quản trị Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đã đưa ra thông điệp : “ Quốc hội khoá XIV sẽ đoàn kết, phát minh sáng tạo, hành vi vì quyền lợi của nhân dân ” và “ chuyển từ Quốc hội tham luận sang Quốc hội tranh luận ”. Thủ tướng nhà nước Nguyễn Xuân Phúc trong phát biểu nhậm chức ngày 26/7/2016 đã xác lập rõ tiềm năng thiết kế xây dựng nhà nước mới là : “ nhà nước kiến thiết tăng trưởng, nhà nước hành vi, nhà nước Giao hàng, nhà nước liêm chính ”. Tại kỳ họp thứ hai, phiên chất vấn tiên phong của Quốc hội khóa XIV đã ngay lập tức lôi cuốn sự quan tâm đặc biệt quan trọng của cử tri và nhân dân cả nước bởi có nhiều điểm mới điển hình nổi bật. Tổng cộng đã có hơn 200 lượt Đại biểu QH đặt câu hỏi chất vấn, trong đó hơn 20 lượt đại biểu đặt câu hỏi so với Thủ tướng nhà nước, hơn 35 lượt đại biểu đặt câu hỏi tranh luận. Đại biểu QH được quyền giơ biển tranh luận là nét thay đổi rất đáng quan tâm nhằm mục đích tăng tính truy vấn, phản biện, triển khai chất vấn đến cùng những yếu tố Quốc hội chăm sóc. Chính hình thức mới này đã mang lại không khí sôi động, kịch tính, mê hoặc hơn cho những phiên chất vấn của Quốc hội. Việc Đại biểu QH tranh luận với Bộ trưởng đã tạo nên sinh khí mới, là bước nâng tầm trong hoạt động giải trí chất vấn nói riêng, cũng như hoạt động giải trí của Quốc hội nói chung. Đây là một bước quan trọng để chuyển từ Quốc hội tham luận sang Quốc hội bàn luận, tranh luận.

4.2. Các câu hỏi chất vấn không cho biết trước

Trong những kỳ họp gần đây, chất vấn liên tục được thay đổi theo hướng, người được chất vấn sẽ không biết trước câu hỏi, không được sẵn sàng chuẩn bị trước, những thành viên Chính phủ nhận được chất vấn sẽ phải vấn đáp tại chỗ. Đây là sự độc lạ trong phương pháp triển khai chất vấn, yên cầu người bị chất vấn phải triển khai tốt hơn chức trách quản trị của mình để hoàn toàn có thể bao quát, nắm chắc tình hình nghành thuộc nghĩa vụ và trách nhiệm quản trị. Đồng thời, cách làm này cũng biểu lộ hoạt động giải trí chất vấn của Quốc hội Nước Ta ngày càng tiệm cận hơn với những chiêu thức hoạt động giải trí nghị trường của nhiều nghị viện trên quốc tế. Theo TS. Nguyễn Sĩ Dũng, nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, Quốc hội nhiều nước, nhất là Quốc hội của những nước theo quy mô của Anh thường không cho biết trước những câu hỏi chất vấn.

4.3. Sự tham gia giải trình của tất cả các thành viên Chính phủ

Đối với từng yếu tố chất vấn, không riêng gì người được chọn vấn đáp chất vấn mà những bộ trưởng liên nghành khác cũng cùng tham gia vấn đáp về những yếu tố yên cầu nghĩa vụ và trách nhiệm trực tiếp. Việc chất vấn và vấn đáp chất vấn trên ý thức nâng cao nghĩa vụ và trách nhiệm người đứng đầu những cơ quan, tăng cường đối thoại, tranh luận, bám sát và đi đến cùng nhằm mục đích xử lý những yếu tố bức xúc một cách thiết thực và hiệu suất cao nhất, phân phối nhu yếu và mong mỏi của cử tri và nhân dân. Ví dụ, tại kỳ họp thứ 2, Quốc hội khóa XIV, những Đại biểu QH đã chất vấn Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phùng Xuân Nhạ về những nhóm yếu tố giáo dục và huấn luyện và đào tạo, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đã tham gia phát biểu bổ trợ về những nội dung có tương quan. Cách thức thực thi chất vấn được thừa kế và thay đổi theo hướng lấy nhóm yếu tố làm trọng tâm. Qua hoạt động giải trí chất vấn, những nhóm yếu tố được Quốc hội lựa chọn, những câu hỏi chất vấn, tranh luận của nhiều Đại biểu QH ( trong đó có nhiều đại biểu mới, đại biểu trẻ tuổi ) là xác đáng, tương thích thực tiễn, được cử tri, dư luận xã hội rất chăm sóc. Việc quyết định hành động những nhóm yếu tố chất vấn cũng là cơ sở để việc chọn người vấn đáp chất vấn trúng và đúng hơn, khiến những Bộ trưởng cảm thấy công minh, đồng thời cũng tương thích ý nguyện của nhân dân.

5. Vai trò, ý nghĩa của chất vấn và trả lời chất vấn tại kỳ họp Quốc hội

Để bảo đảm cho hoạt động giám sát tối cao, trực tiếp của Quốc hội có hiệu lực và hiệu quả, thì quy trình chất vấn và trả lời chất vấn tại kỳ họp Quốc hội có vai trò, ý nghĩa rất quan trọng. Vai trò, ý nghĩa đó được thể hiện trên những khía cạnh chủ yếu sau đây:
Thứ nhất, nó tạo ra cơ sở pháp lý cho hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn được tiến hành theo một trật tự thống nhất, với những trình tự, thủ tục cụ thể. Nó tránh sự tùy tiện trong việc sử dụng nhiệm vụ, quyền hạn của các chủ thể tham gia vào hình thức giám sát tối cao, trực tiếp của tập thể các đại biểu do cử tri cả nước bầu ra – tức Quốc hội.

Đặc biệt, kể từ khi những phiên chất vấn và vấn đáp chất vấn được phát thanh, truyền hình trực tiếp, thì hoạt động giải trí này còn được diễn ra công khai minh bạch, trước sự tận mắt chứng kiến của cử tri và nhân dân cả nước. Điều đó yên cầu hoạt động giải trí chất vấn và vấn đáp chất vấn tại kỳ họp Quốc hội phải được tuân thủ ngặt nghèo bởi những khâu, những bước theo một quá trình nhất định, do chính Quốc hội đặt ra. Thứ hai, nó phản ánh tính nền nếp, kỷ cương và kỷ luật trong hoạt động và sinh hoạt của cơ quan quyền lực tối cao nhà nước cao nhất. Với việc pháp luật đơn cử trong Luật hoạt động giám sát của Quốc hội, Nội quy kỳ họp, những chủ thể tham gia hoạt động giải trí chất vấn và vấn đáp chất vấn có những quyền hạn, nghĩa vụ và trách nhiệm tương ứng với vị thế pháp lý của mình. Theo đó, Đại biểu QH có quyền nêu câu hỏi chất vấn, thậm chí còn hoàn toàn có thể theo đuổi đến cùng yếu tố mà mình chất vấn, nhưng không hề vượt quá số lượng giới hạn thời hạn được cho phép. Người vấn đáp chất vấn có nghĩa vụ và trách nhiệm vấn đáp rất đầy đủ, rõ ràng những câu hỏi mà đại biểu nêu ra, nhưng cũng có quyền phủ nhận vấn đáp những yếu tố thuộc khoanh vùng phạm vi bí hiểm vương quốc hoặc những yếu tố không thuộc thẩm quyền và khoanh vùng phạm vi nghành nghề dịch vụ mình đảm nhiệm.

Thứ ba, nó tạo tiền đề cho việc xác định trách nhiệm cá nhân của người đứng đầu các cơ quan nhà nước chịu sự giám sát của Quốc hội; Là sự khởi đầu, tiếp nối hay sự kết thúc một nội dung thuộc phạm vi hoạt động giám sát tối cao của Quốc hội. Với các bước của quy trình chất vấn và trả lời chất vấn tại kỳ họp Quốc hội, một vấn đề cụ thể liên quan đến quốc kế dân sinh có thể được mổ xẻ tỷ mỉ; Trách nhiệm cá nhân của người đứng đầu các cơ quan chịu sự giám sát của Quốc hội sẽ được xác định rõ hơn.

Tùy vào đặc thù, mức độ của yếu tố đang được chất vấn mà Quốc hội hoàn toàn có thể quyết định hành động liên tục làm rõ tại phiên họp của Ủy ban thường vụ Quốc hội, hoặc quyết định hành động giao cho một cơ quan của Quốc hội giám sát, hay kết thúc việc vấn đáp chất vấn bằng một nghị quyết xác lập nghĩa vụ và trách nhiệm của người vấn đáp chất vấn. Thứ tư, nó ảnh hưởng tác động và phản ánh kỹ năng và kiến thức đối thoại, tranh luận giữa những chủ thể tham gia hoạt động giải trí chất vấn và vấn đáp chất vấn tại forum Quốc hội. Chính những lao lý về quá trình chất vấn và vấn đáp chất vấn sẽ tạo tiền đề cho những bên nâng cao kỹ năng và kiến thức đối thoại, tranh luận để cùng xử lý những yếu tố mà Quốc hội và nhân dân chăm sóc. Quy trình chất vấn và vấn đáp chất vấn cũng có tác động ảnh hưởng và ảnh hưởng tác động không nhỏ tới không khí hoạt động và sinh hoạt tại những phiên họp công khai minh bạch của Quốc hội. Thứ năm, nó phản ánh khoa học tổ chức triển khai, quản lý hội nghị trên bình diện của forum quyền lực tối cao ở tầm vương quốc. Nó bộc lộ tư duy khoa học và phép vận trù hài hòa và hợp lý trong việc sắp xếp trật tự những bước, những khâu cần triển khai của quá trình chất vấn và vấn đáp chất vấn tại kỳ họp Quốc hội. Nó bảo vệ tiết kiệm chi phí được thời hạn, vô hiệu được những yếu tố bất hài hòa và hợp lý, tạo tiền đề cho việc nâng cao chất lượng và hiệu suất cao hoạt động giải trí của cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất.

Source: https://trangdahieuqua.com
Category: Làm đẹp