Chính trị cấp tiến – Wikipedia tiếng Việt

Chính trị cấp tiến – Wikipedia tiếng Việt

Chính trị cấp tiến biểu thị ý định biến đổi hoặc thay thế các nguyên tắc cơ bản của một xã hội hoặc hệ thống chính trị, thường thông qua thay đổi xã hội, thay đổi cấu trúc, cách mạng hoặc cải cách triệt để.[1] Quá trình áp dụng quan điểm cấp tiến được gọi là cấp tiến được cụ thể hóa (radicalisation).

Từ “cấp tiến/radical” bắt nguồn từ chữ Latinh radix (“gốc”) và chữ Latinh rādīcālis (“của hoặc liên quan đến gốc”). Trong lịch sử, việc sử dụng chính trị của thuật ngữ này chỉ dành riêng cho một hình thức cải cách bầu cử tiến bộ, được gọi là Chủ nghĩa cấp tiến, đã phát triển ở châu Âu trong các thế kỷ 18 và 19. Tuy nhiên, thuật ngữ này đã thay đổi kể từ cách hiểu thế kỷ 18 của nó để bao hàm toàn bộ phổ chính trị, mặc dù vẫn giữ ý nghĩa “thay đổi tận gốc”.[1]

Encyclopædia Britannica ghi lại cách sử dụng chính trị đầu tiên của “cấp tiến” được gán cho Charles James Fox, một nghị sĩ của Đảng Whig của Anh vào năm 1797 đã đề xuất một “cải cách triệt để” hệ thống bầu cử, quyền bầu cử để cung cấp quyền bầu cử phổ thông, từ đó tạo ra thành ngữ Radicals “để biểu thị những người ủng hộ cải cách Quốc hội Anh”.[2]

Trong suốt thế kỷ 19, khái niệm chính trị cấp tiến mở rộng ra nhiều quan niệm và học thuyết chính trị, thể hiện ở tầng lớp lao động, tầng lớp trung lưu, triết học, dân chủ, tư sản, Tory và plebeian.   Trong sự kiện này, các nhân vật chính trị có ảnh hưởng, như Thomas Spence và Richard Carlile, đã đưa ra xu hướng chính trị cấp tiến của riêng họ. Khi chính trị đảng ở Anh trở nên ít cực đoan hơn, các phong trào cực đoan bên lề đã tách ra và hình thành các phe phái chính trị hung hăng hơn.[3] Trong chính trị Hoa Kỳ, thuật ngữ này được sử dụng một cách miệt thị giữa những người bảo thủ và ôn hòa để biểu thị chủ nghĩa cực đoan chính trị.[2][4] Cyclopaedia of Political Science thế kỷ 19 mô tả nó là “được đặc trưng bởi cách ứng dụng của chúng hơn là bởi các nguyên tắc của chúng”.[5]

Trong thế kỷ 20, chính trị cấp tiến chiếm quyền lực tối cao chính trị ở nhiều nước trên quốc tế. Trong số những nhà chỉ huy cấp tiến này có Joseph Stalin ở Nga, Mao Trạch Đông ở Trung Quốc, Adolf Hitler ở Đức, cũng như những lãnh tụ chính trị cấp tiến tự do chính thống hơn như Ronald Reagan ở Hoa Kỳ và Margaret Thatcher ở Vương quốc Anh. [ 1 ] [ 6 ]

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *