Táo bón: nguyên nhân, cách phòng tránh và điều trị ra sao? – Bệnh viện Nhân Dân 115

Táo bón: nguyên nhân, cách phòng tránh và điều trị ra sao? – Bệnh viện Nhân Dân 115
Ảnh minh họa. Nguồn : Internet .

1. Táo bón là gì?

Táo bón được định nghĩa là số lần đi tiêu ít hơn 3 lần mỗi tuần. Tiêu chí Rome định nghĩa cụ thể hơn về táo bón, người bệnh có tối thiểu 2 trong những triệu chứng sau đây : Đi tiêu ít hơn 3 lần mỗi tuần, khó khăn vất vả trong đại tiện, phân cứng, cảm xúc ùn tắc hậu môn trực tràng, cảm xúc đi tiêu không hết, phải dùng tay tương hỗ trong lúc đại tiên ( Ví dụ một số ít người bệnh phải dùng tay moi phân hay đè ép thành bụng trong lúc đại tiện ) .2. Các nguyên nhân dẫn đến táo bón ?Có nhiều nguyên nhân dẫn đến táo bón, nhưng nó hoàn toàn có thể được chia thành hai nhóm chính : Táo bón nguyên phát và táo bón thứ phát .Nhóm nguyên nhân táo bón nguyên phát :Được chia thành ba loại sau : Táo bón hoạt động ruột thông thường, táo bón hoạt động ruột chậm và rối loạn tính năng sàn chậu .- Táo bón hoạt động ruột thông thường là loại thông dụng nhất của nhóm táo bón nguyên phát. Mặc dù phân đi qua đại tràng với vận tốc thông thường, nhưng người bệnh cảm thấy khó khăn vất vả trong đại tiện .- Táo bón hoạt động ruột chậm được đặc trưng bởi giảm hoạt động giải trí hoạt động đại tràng, nó xảy ra phổ cập hơn ở người bệnh nữ. Người bệnh hoàn toàn có thể có chướng bụng nhẹ hoặc sờ thấy phân trong đại tràng sigma .- Rối loạn tính năng sàn chậu : Người bệnh thường than phiền thời hạn đại tiện lê dài, cảm xúc đi tiêu không hết hoặc phải sử dụng áp lực đè nén đè vào sàn chậu trong khi đại tiện để cho phân thoát ra .Nhóm nguyên nhân táo bón thứ phát :- Do chế độ sinh hoạt và nhà hàng không hài hòa và hợp lý gồm có :+ Uống không đủ nước ( làm phân khô cứng ) ;+ Lượng chất xơ ăn vào không đủ ( chất xơ có nhiều trong ngũ cốc, trái cây và rau quả ) ;+ Uống nhiều cafe, trà hoặc rượu ( những chất này có tính năng lợi tiểu, làm người bệnh đi tiểu nhiều dẫn đến mất nước tương đối, gây ra sự tăng hấp thụ nước từ ruột và điều này làm phân cứng hơn và gây ra táo bón ) ;+ Ăn nhiều thực phẩm giàu chất béo động vật hoang dã ( kể cả những mẫu sản phẩm từ sữa, thịt và trứng ), đường tinh luyện ;+ Bỏ qua cảm xúc muốn đi tiêu, nhịn đi tiêu ( có nghĩa là khi có cảm xúc mắc đi tiêu nhưng người bệnh bỏ lỡ, hoàn toàn có thể là do họ ngại sử dụng Tolet công cộng hay do bận rộn ) … Nếu điều này xảy ra lê dài, sau một thời hạn, người bệnh hoàn toàn có thể mất cảm xúc muốn đi tiêu và gây ra táo bón ;+ Ít hoạt động cũng hoàn toàn có thể gây ra táo bón .- Nguyên nhân cấu trúc gồm có : nứt hậu môn, trĩ huyết khối, khối u gây ùn tắc ống tiêu hóa, to trực tràng vô căn .- Các nguyên nhân body toàn thân gồm : tăng calci máu, cường cận giáp, hạ kali máu, suy giáp, mang thai .Táo bón là triệu chứng phổ cập khi mang thai hoàn toàn có thể do 1 số ít yếu tố như : Áp lực cơ học của tử cung đè lên ruột, biến hóa nội tiết tố khi mang thai làm chậm hoạt động ruột, biến hóa chính sách ăn, vết nứt hậu môn, trĩ, uống thuốc sắt trong khi mang thai .- Rối loạn thần kinh : đột quỵ, bệnh Hirschsprung, bệnh Parkinson, tổn thương tủy sống, chấn thương đầu .- Các bệnh mô link : xơ cứng bì, lupus .- Một số loại thuốc hoàn toàn có thể gây táo bón phổ cập gồm có : Thuốc chống trầm cảm, sắt kẽm kim loại, thuốc kháng cholinergic, thuốc kháng axit ( ví dụ hợp chất nhôm và canxi ), thuốc lợi tiểu, thuốc chẹn kênh canxi ( ví dụ verapamil ), thuốc chống viêm không steroid ( ví dụ ibuprofen và diclofenac ), thuốc có chứa chất gây nghiện ( ví dụ codein và morphin ), nhiều loại thuốc hướng tâm thần, thuốc chống co giật …- Các yếu tố tâm ý ( ví dụ trầm cảm, lo ngại ) cũng hoàn toàn có thể góp thêm phần vào sự tăng trưởng của táo bón .- Người lớn tuổi dễ bị táo bón vì những nguyên do sau : chính sách ẩm thực ăn uống kém và uống không đủ nước, ít tập thể dục, công dụng phụ của những loại thuốc, thói quen đi cầu kém .3. Cách chăm nom và điều trị táo bón- Điều chỉnh chính sách siêu thị nhà hàng : chìa khóa để điều trị hầu hết người bệnh bị táo bón là kiểm soát và điều chỉnh chính sách nhà hàng siêu thị, gồm có :+ Tăng sử dụng lượng chất xơ : Chất xơ có sẵn trong những nguồn tự nhiên rất phong phú như trái cây, rau và ngũ cốc. Sử dụng chất xơ có nguồn gốc tự nhiên thì có ưu điểm tiêu biểu vượt trội về mặt dinh dưỡng so với việc bổ trợ chất xơ tinh khiết. Tuy nhiên, việc khuyên người bệnh ăn nhiều trái cây và rau quả đôi khi không thành công xuất sắc, hoàn toàn có thể bổ trợ chất xơ tinh khiết như psyllium hoặc methylcellulose. Nói chung, việc bổ trợ những chất xơ là bảo đảm an toàn và hiệu suất cao nếu uống đủ nước. Chúng không phải là thuốc nhuận tràng và phải được dùng liên tục ( mặc dầu bạn có bị táo bón hay không ) để giúp bạn tránh táo bón trong tương lai .+ Tăng lượng nước uống vào : Người bệnh nên được uống ít nhất 8 ly nước mỗi ngày ( 1,5 đến 2 lít nước ) .+ Giảm việc sử dụng thực phẩm gây táo bón như thực phẩm giàu chất béo động vật hoang dã ( kể cả những loại sản phẩm từ sữa, thịt và trứng ), đường tinh luyện, cafe, trà và rượu .

Ảnh minh họa. Nguồn : Internet .

– Tập thể dục : Thử những bài tập thể dục có tính năng ở những vị trí từ đầu gối đến ngực. Những vị trí này hoàn toàn có thể kích hoạt nhu động ruột. Tập khoảng chừng 15 phút mỗi ngày .
– Đi vệ sinh vào cùng một thời gian mỗi ngày, tốt nhất là sau bữa ăn, và được cho phép có đủ thời hạn dành cho việc đại tiện .
– Nếu những giải pháp bắt đầu này thất bại, những bác sĩ hoàn toàn có thể kê 1 số ít loại thuốc nhuận tràng trong thời hạn thời gian ngắn. Người bệnh nên tìm hiểu thêm quan điểm ​ ​ bác sĩ trước khi sử dụng bất kể thuốc nào. Có một số ít thuốc nhuận tràng thông dụng như :
+ Bổ sung chất xơ .
+ Polyetylen glycol ( Miralax ) là thuốc nhuận tràng thẩm thấu, không được hấp thụ bởi ruột, nó giữ nước trong ruột, làm phân mềm hơn .
+ Linaclotide ( Linzess ) kích thích những thụ thể nằm trên nhung mao của ruột non, tạo ra dung dịch đẳng trương, làm cho phân mềm hơn và làm khởi động hoạt động ruột .
+ Các loại đường không hề hấp thu như lactulose và sorbitol .
+ Thuốc nhuận tràng muối như magiê hydroxit, hoặc natri photphat không được khuyến nghị nếu người bệnh bị suy thận .
– Điều trị những nguyên nhân cấu trúc gây táo bón thứ phát như nứt hậu môn, trĩ, bán tắc ruột …
4. Khi người bệnh bị táo bón, khi nào thì nên đi khám bác sĩ ?
Bạn nên đi khám bác sĩ khi có những triệu chứng sau :
– Các triệu chứng nặng lên và lê dài hơn ba tuần .
– Gần đây biến hóa đáng kể thói quen đại tiện, ví dụ táo bón xen kẽ với tiêu chảy .
– Đau kinh hoàng ở hậu môn khi đi tiêu .
– Chảy máu trực tràng .
– Bệnh trĩ .
– Vết nứt hậu môn .
– Rò trực tràng hoặc sa trực tràng .
– Nôn kèm với táo bón và đau bụng ( điều này hoàn toàn có thể gợi ý tắc ruột )
– Táo bón liên tục, đi kèm với đau bụng và sốt .
– Có thêm những triệu chứng khác ( ví dụ stress, năng lực chịu đựng kém với thời tiết lạnh hoàn toàn có thể gợi ý bệnh suy giáp ) .
5. Bị táo bón mãn tính lê dài hoàn toàn có thể dẫn đến những biến chứng gì ?
Nếu táo bón mạn tính lê dài hoàn toàn có thể dẫn đến những biến chứng sau :
– Trĩ .
– Vết nứt hậu môn .
– Táo bón mãn tính hoàn toàn có thể gây ra sự tích tụ của phân cứng, phân bị kẹt trong ruột, đôi lúc gây tắc ruột do phân .
– Sa trực tràng : Tình trạng táo bón lê dài làm cho những mô của trực tràng tiếp tục căng giãn, lâu dần hoàn toàn có thể gây ra thực trạng sa phần niêm mạc ống hậu môn và về sau kéo theo cả niêm mạc tuyến của trực tràng gây ra sa trực tràng .
6. Cách phòng tránh táo bón ?
Chúng ta cần quan tâm 1 số ít điều sau đây :- Ăn chính sách ăn nhiều chất xơ. Nguồn chất xơ tốt là trái cây, rau, những loại đậu, bánh mì và ngũ cốc nguyên hạt .- Uống 1,5 đến 2 lít nước và những chất lỏng khác mỗi ngày .- Tránh những chất chứa caffeine .- Giảm những chất béo động vật hoang dã ( kể cả những loại sản phẩm từ sữa, trứng ) .


Đi tiêu khi có nhu cầu, cảm giác muốn đi.

– Tập thể dục tiếp tục, tối thiểu 30 phút mỗi ngày, hầu hết những ngày trong tuần .

TÀI LIỆU
THAM KHẢO

1. Marc D Basson, BS Anand, Constipation, https://emedicine.medscape.com/article/184704-overview2. Michael Camilleri, Joseph A.Murray, Diarrhea and constipation, Harrison, s gastroenterology and hepatology, 17 th Edition .3. Bharucha AE, et al, ( 2013 ), American Gastroenterological Association technical review on constipation, Gastroenterology, 144 ( 1 ), 218 – 238 .4. Cash BD, ( 2018 ), Understanding and managing IBS and CIC in the primary care setting, Gastroenterol Hepatol, 14 ( 5 ), 3-15 .

BS CKII
Trương Thị Ái Phương
Phó khoa Nội tiêu hóa Bệnh viện Nhân dân 115

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *