Thực thể là gì? Mô hình hóa thực thể – https://trangdahieuqua.com
Mô hình hoá thực thể hay phân tích dữ liệu là phương pháp xác định các đơn vị thông tin cơ sở có ích cho hệ thống, được gọi là các thực thể (Entity) và định rõ mối quan hệ bên trong hoặc các tham trỏ chéo với nhau giữa chúng. Mọi thành phần dữ liệu sẽ chỉ được lưu trữ một lần trong toàn bộ HTTT của tổ chức và có thể truy nhập được từ bất kỳ chương trình nào. Nói một cách ngắn gọn thì trong HTTT phải có chỗ cho mọi thứ và mọi thứ đều phải ở đúng chỗ của nó.
Phân tích tài liệu logic là cách xem xét tài liệu hoặc thông tin được sử dụng theo quan điểm trừu tượng thuần túy mà không tính đến tính năng kinh doanh thương mại thực tại của nó, không tính đến người sử dụng nó, nơi nó được dùng hoặc khuôn dạng vật lý, tệp hoặc tài liệu chứa nó. Đây là chiêu thức tóm gọn cấu trúc tự nhiên sẵn có của thông tin. Phân tích tài liệu logic là xem xét chính những thực thể và chính sách quản lý và vận hành của chúng, tìm kiếm giải pháp tốt nhất để tàng trữ chúng và tạo điều kiện kèm theo truy vấn thuận tiện nhất cho mọi người có nhu yếu trong hàng loạt mạng lưới hệ thống .
Trong mỗi tổ chức triển khai, giữa những bộ phận trong HTTT có mối quan hệ chằng chịt với nhau nên không hề tránh khỏi sự trùng lắp và dư thừa thông tin ( Hình 1 ) .
Hiện nay tại nhiều tổ chức triển khai, quy mô được nâng cấp cải tiến bằng cách thiết lập một CSDL chung cho hàng loạt mạng lưới hệ thống. Các bộ phận trong guồng máy quản trị không liên hệ trực tiếp như trước mà trải qua CSDL chung ( Hình 2 ) .
Xây dựng những thực thể
Khái niệm
Mô hình hoá thực thể hay quy mô tài liệu logic ( còn được gọi là Sơ đồ tiêu chuẩn ) được kiến thiết xây dựng bằng bốn kiểu khối tương ứng với bốn khái niệm logic chính :
- Thực thể (Entity)
- Cá thể (Instance)
- Thuộc tính (Attribute)
- Quan hệ (Relation)
– Thực thể là một khái niệm dùng để chỉ một lớp các đối tượng có cùng đặc tính chung mà người ta muốn quản lý thông tin về nó. Mỗi thực thể có một tên duy nhất, không được trùng lặp với tên của các thực thể khác trong toàn bộ hệ thống.
Ví dụ : thực thể “ Nhân viên ” dùng để chỉ những người nhân viên cấp dưới thao tác trong tổ chức triển khai, họ có những đặc tính chung cần quản trị là mã nhân viên cấp dưới, tên gọi, ngày sinh, việc làm trình độ, trình độ, thâm niên công tác làm việc … ; thực thể “ Sinh viên ” dùng để chỉ những người đang theo học và nghiên cứu và điều tra ở những trường ĐH với thông tin cần quản trị là mã sinh viên, họ và tên, ngày sinh, địa chỉ, chuyên ngành học, khóa học, lớp …
Trong trong thực tiễn có rất nhiều loại thực thể khác nhau như :
- Thực thể xác thực: mô tả cho các đối tượng hữu hình như xe đạp, nhà, máy tính…
- Thực thể chức năng: mô tả cho mục đích, chức năng, hoặc nhiệm vụ của con người, thiết bị trong hệ thống hoặc tổ chức như sinh viên, nhân viên, khách hàng …
- Thực thể sự kiện: mô tả cho sự kiện hoặc biến cố, như biên bản, biên lai, chứng từ kho, hóa đơn…
- Thực thể quan hệ: mô tả quan hệ giữa các đối tượng như kết hôn, hợp đồng, chuyến hàng… Đây là một thực thể chứa mối quan hệ giữa các cá thể thuộc các thực thể khác nhau (thường có thêm dữ liệu riêng từ mối quan hệ đó).
– Cá thể: là một đối tượng cụ thể trong thực thể.
Ví dụ : Nguyễn Văn A là một thành viên của thực thể “ Sinh viên ” ; Tivi Sony là một thành viên của thực thể “ Hàng hóa ” …
– Thuộc tính: là các đặc trưng riêng của các đối tượng trong thực thể. Mỗi thuộc tính có một tên riêng, không trùng lặp với tên của các thuộc tính khác trong cùng một thực thể.
Ví dụ : thực thể “ Sinh viên ” có những thuộc tính là Mã sinh viên, Họ và tên sinh viên, Ngày sinh, Địa chỉ, Trường, Khoa, Khóa học, Lớp học … Thực thể “ Hàng hóa ” có những thuộc tính là Mã sản phẩm & hàng hóa, Tên sản phẩm & hàng hóa, Đơn vị tính, Đơn giá …
Các loại thuộc tính thông dụng :
– Thuộc tính định danh ( Identifer ) ( hay còn gọi là khóa ) : là một hay tổng hợp của 1 số ít thuộc tính mà giá trị của nó được xác lập một cách duy nhất so với mỗi thành viên của một thực thể. Giá trị của những trường này không hề trùng nhau so với những thành viên khác
+ Khi chỉ một thuộc tính là thuộc tính định danh : khóa đơn
+ Khi một số ít thuộc tính là thuộc tính định danh : khóa kép
Ví dụ : “ số chứng tỏ nhân dân ”, “ mã nhân viên cấp dưới ”, “ mã sản phẩm & hàng hóa ”, “ số hiệu người mua ” … là những khóa đơn. Bộ hai thuộc tính “ mã sinh viên, mã môn học ” là khóa kép để xác lập thuộc tính miêu tả là “ điểm thi ” .– Thuộc tính miêu tả ( Description ) : để làm rõ đặc thù và cung ứng thông tin về những thành viên của thực thể. Giá trị của những thuộc tính này hoàn toàn có thể trùng nhau với những thành viên khác nhau của cùng một thực thể .
Ví dụ :
+ Các thuộc tính diễn đạt của thực thể “ Nhân viên ” như Họ và tên, Năm sinh, Giới tính, Nghề nghiệp, Địa chỉ … ;
+ Các thuộc tính diễn đạt của thực thể “ Sinh viên ” : Họ và tên, Năm sinh, Giới tính, Trường học, Lớp học …
+ Các thuộc tính diễn đạt của thực thể “ Hàng hóa ” : Tên sản phẩm & hàng hóa, Đơn vị tính, Đơn giá, nguồn gốc, …
– Thuộc tính quan hệ ( Relation ) : là những thuộc tính mà giá trị của nó được cho phép xác lập mối quan hệ giữa thành viên trong cùng một thực thể hoặc của thực thể này với thành viên của thực thể
+ Nếu xét mối quan hệ giữa thành viên trong cùng một thực thể, thì thuộc tính quan hệ của một thành viên sẽ nhận giá trị ứng với giá trị thuộc tính định danh của thành viên mà nó có quan hệ .
+ Nếu xét mối quan hệ giữa thành viên của hai thực thể, thuộc tính này rất giống với thuộc tính miêu tả thường thì trong bản thân thực thể chứa nó nhưng ở trong một thực thể khác thì nó là một thuộc tính định danh .
Ví dụ : Trong thực thể “ Hóa đơn ” chứa thuộc tính “ Mã người mua ” – cho ta biết ai là người đặt hàng. Thuộc tính này đồng thời Open trong thực thể “ Khách hàng ” với tư cách là thuộc tính định danh. Tóm lại, thuộc tính “ Mã người mua ” chỉ ra mối quan hệ giữa một người mua với một hóa đơn. Điều này cũng nói lên không cần lưu giữ những thông tin khác của người mua trong bảng thực thể “ Hóa đơn ”, nếu muốn biết những thông tin chi tiết cụ thể về người mua, chỉ cần dùng “ Mã người mua ” để dò tiếp trong bảng thực thể “ Khách hàng ” .
– Thuộc tính lặp ( Repeatable ) là những thuộc tính hoàn toàn có thể nhận nhiều hơn một giá trị .
Ví dụ : Kỹ năng là một thuộc tính lặp vì mỗi nhân viên cấp dưới hoàn toàn có thể có nhiều kỹ năng và kiến thức như soạn thảo văn bản, lái xe, ca hát … Trong hóa đơn bán hàng, thuộc tính “ Tên sản phẩm & hàng hóa ” là một thuộc tính lặp vì trong một hóa đơn hoàn toàn có thể ghi nhiều tên sản phẩm & hàng hóa .
– Thuộc tính thứ sinh ( Secondary ) : là những thuộc tính mà giá trị của nó hoàn toàn có thể đo lường và thống kê hoặc suy luận từ những thuộc tính khác .Ví dụ : thuộc tính “ Thành tiền ” trong hóa đơn bán hàng là thuộc tính thứ sinh vì nó được tính bằng số lượng nhân với đơn giá hoặc thuộc tính “ Viết bằng chữ ” cũng là thuộc tính thứ sinh vì nó được suy ra từ tổng số tiền phải trả .
Các chiêu thức màn biểu diễn thực thể
♦ Biểu diễn thực thể trên sơ đồ: bằng cách dùng các ký pháp ở hình 4.
Mỗi ký pháp tương ứng với một khái niệm : thực thể, thuộc tính miêu tả, thuộc tính định danh ( khóa ), thuộc tính quan hệ và thuộc tính lặp .
Ví dụ, thực thể “ Nhân viên ” được vẽ như hình trên. Mỗi nhân viên cấp dưới có một mã nhân viên cấp dưới dùng để phân biệt nhau. Tổ chức chỉ chăm sóc quản trị Họ và tên nhân viên cấp dưới, địa chỉ nhà riêng, những kỹ năng và kiến thức và phòng công tác làm việc của nhân viên cấp dưới .
Cùng với khái niệm thuộc tính lặp còn có nhóm lặp lại : là nhóm gồm nhiều thuộc tính lặp của một thực thể tương quan nhau về ý nghĩa .
Ví dụ : { Họ và tên người thân trong gia đình, Tuổi, Quan hệ } là tập những thuộc tính đa trị phụ thuộc vào vào mỗi nhân viên cấp dưới : mỗi nhân viên cấp dưới có một vài người thân trong gia đình ( hoàn toàn có thể là cha, mẹ, vợ / chồng, con ), mỗi người thân trong gia đình có họ và tên, tuổi và mối quan hệ với người nhân viên cấp dưới ( cha / mẹ / vợ /, … ) .
♦ Biểu diễn thực thể dưới dạng bảng:
Bảng thực thể là một cấu trúc đơn thuần gồm cột và hàng :
- Mỗi cột của bảng thực thể tương ứng với một thuộc tính của thực thể,
- Mỗi hàng của bảng quan hệ tương ứng với một cá thể trong thực thể. Các bảng thực thể của một hệ thống phải thoả mãn các điều kiện sau:
- Mỗi bảng chỉ có một tên duy nhất trong toàn bộ hệ thống.
- Các giá trị của các cột đều là nguyên tố (không chứa nhiều thành phần nhỏ hơn). Mỗi phần tử của bảng là đơn vị dữ liệu nhỏ nhất được hệ thống lưu trữ và đọc ra. Như vậy, nếu thực thể khách hàng có thuộc tính “địa chỉ” gồm “số nhà”, “đường”, “phường”, “quận” mà hệ thống cần phải phân biệt trên từng thành tố này (ví dụ: để đếm số lượng khách hàng có trong một quận), thì bảng thực thể tương ứng sẽ phải có các trường “số nhà”, “đường”, “phường”, “quận” thay vì chỉ có 1 trường “địa chỉ”.
- Mỗi dòng là duy nhất, không thể có 2 dòng hoàn toàn giống nhau trong một bảng. Tương tự như vậy giá trị khóa của bảng không được rỗng và phải là duy nhất trong bảng. Khóa của bảng tương ứng với khóa của thực thể.
- Mỗi cột có một tên duy nhất trong bảng để phân biệt với các cột khác của bảng. Thứ tự của các cột trong bảng không quan trọng.
Chúng ta không quan tâm đến cấu trúc lưu trữ vật lý (kiểu, loại) của bảng thực thể. Ngoài việc bảo vệ toàn vẹn dữ liệu, chúng ta cần quan tâm hạn chế tối đa sự trùng lặp dữ liệu ở các dòng, vì khó bảo toàn được tính nhất quán cho dữ liệu khi chúng được cập nhật (thêm, xóa, sửa) và sẽ gây lãng phí không gian lưu trữ vật lý khi cài đặt bảng trên CSDL.
Ví dụ :
Bảng 1. Bảng thực thể “ NHÂN VIÊN ”
| #Mã NV | Họ và tên | Ngày sinh | Địa chỉ | Kỹ năng 1 | Kỹ năng 2 |
| VP01 | Nguyễn Văn An | … | … | … | |
| VP02 | Lê Thanh Bình | … | … | … | |
| TCCB04 | Trần Thu Hà | … | … | … | |
| KT12 | Vũ Ngọc Hoa | … | … | … | |
| … | … | … | … | … | … |
Xác định mối quan hệ giữa những thực thể
Trong trong thực tiễn, những thực thể không hề sống sót độc lập mà chúng luôn luôn có quan hệ mật thiết với nhau. Quan hệ ở đây là mối link giữa một hoặc nhiều thực thể để chỉ ra sự tương quan về nội dung và ý nghĩa giữa những thành viên trong những thực thể .
Ví dụ như mối quan hệ giữa thực thể “ người mua ” và thực thể “ hóa đơn ” ( người mua mua hàng được liệt kê trong hóa đơn, trong mỗi hóa đơn có tên một người mua ), mối quan hệ giữa thực thể “ loại sản phẩm ” và thực thể “ nhà sản xuất ” ( một loại sản phẩm được cung ứng bởi một số ít nhà cung ứng và một nhà cung ứng sẽ cung ứng 1 số ít loại mẫu sản phẩm nào đó ). Quan hệ “ Mỗi sinh viên học nhiều môn học, mỗi môn học có nhiều sinh viên tham gia ” bộc lộ sự link ý nghĩa của thực thể “ Sinh viên ” và thực thể “ Môn học ” .
Khi xác lập một quan hệ giữa những thành viên của cùng một thực thể hoặc của hai thực thể thì toàn bộ những thành viên trong thực thể đều được xét đến quan hệ này ( hoàn toàn có thể có hoặc không có quan hệ này ). Giữa chúng hoàn toàn có thể có nhiều quan hệ khác nhau, ví dụ giữa hai thực thể “ Nhân viên ” và “ Công việc ” có quan hệ “ Thực hiện ”, “ Phân công ”, “ Kiểm tra ” … Do đó, việc xác lập quan hệ giữa những thành viên của cùng một thực thể hoặc của những thực thể mang tính tinh lọc, chỉ nên chăm sóc đến quan hệ nào cần sử dụng trong mạng lưới hệ thống .
Những mối quan hệ như vậy được trình diễn trên quy mô thực thể bằng hình thoi, bên trong ghi tên quan hệ, những đoạn thẳng nối từ hình thoi với những hình chữ nhật ghi tên những thực thể .
♦ Có hai khái niệm tương quan đến những mối quan hệ giữa những thực thể, đó là bậc quan hệ và kiểu quan hệ .
– Bậc của quan hệ chỉ số lượng thực thể tham gia vào quan hệ đó, cụ thể là:
+ Quan hệ bậc 1 là quan hệ của một thành viên với những thành viên khác thuộc cùng một thực thể .
+ Quan hệ bậc 2 là quan hệ giữa 2 thực thể. Đây là quan hệ thường gặp trong trong thực tiễn .
+ Quan hệ bậc 3 trở lên được gọi quan hệ bậc cao. Người ta đã chứng tỏ được rằng mọi quan hệ bậc cao đều đổi khác được về quan hệ bậc 2 .
– Kiểu quan hệ liên quan tới mỗi cá thể của một thực thể không liên kết hoặc có liên kết với một hoặc nhiều cá thể của chính nó hoặc của các thực thể khác. Có ba kiểu quan hệ chính được sử dụng dưới các dạng đơn giản nhất của Mô hình thực thể:
+ Kiểu quan hệ Một – Một ( 1-1 )
+ Kiểu quan hệ Một – Nhiều ( 1 – N )
+ Kiểu quan hệ Nhiều – Nhiều ( N-N )
Trong mỗi bậc quan hệ đều sống sót những kiểu quan hệ nêu trên .
Quan hệ bậc 1
Kiểu quan hệ 1-1 của quan hệ bậc 1 : một thành viên không có quan hệ hoặc chỉ quan hệ với một thành viên khác thuộc cùng một thực thể .
Quan hệ bậc 2
Có hai thực thể tham gia mối quan hệ .
♦ Kiểu quan hệ 1-1 của quan hệ bậc 2
Người ta nói thực thể A có quan hệ 1-1 với thực thể B nếu mỗi thành viên của thực thể A hoặc là không link hoặc là link với chỉ một thành viên của thực thể B và ngược lại, mỗi thành viên của thực thể B hoặc là không link hoặc là link với chỉ một thành viên của thực thể A .
Có 2 cách trình diễn quan hệ 1-1 được trình diễn ở hình 11 .
♦ Kiểu quan hệ 1 – N của quan hệ bậc 2
Người ta nói thực thể A có quan hệ 1 – N với thực thể B nếu mỗi thành viên của thực thể A link với một hoặc nhiều thành viên của thực thể B và mỗi thành viên của thực thể B chỉ link với một thành viên của thực thể A .
♦ Kiểu quan hệ N-N của quan hệ bậc 2
Người ta nói thực thể A có quan hệ N-N với thực thể B nếu mỗi thành viên của thực thể A link với nhiều thành viên của thực thể B và mỗi thành viên của thực thể B link với nhiều thành viên của thực thể A .
Khái niệm “ nhiều thành viên ” ở đây hoàn toàn có thể là 0, 1 hay nhiều thành viên, có nghĩa là : mỗi thành viên của thực thể A link với 0, 1 hay nhiều thành viên của thực thể B và ngược lại, mỗi thành viên của thực thể B link với 0, 1 hay nhiều thành viên của thực thể A .
Quan hệ bậc 3
Ta xét 3 thực thể là “ Nhà cung ứng ”, “ Hàng hóa ” và “ Siêu thị ”. Quan hệ được xét là nhà phân phối cung ứng sản phẩm & hàng hóa cho những nhà hàng .
♦ Việc mô tả các mối quan hệ giữa các cá thể của cùng một thực thể hoặc của các thực thể khác nhau phụ thuộc vào kiểu quan hệ.
– Đối với kiểu quan hệ 1-1 và 1-N: Chúng có thể được mô tả bằng một thuộc tính quan hệ ở một thực thể, thuộc tính này là thuộc tính định danh của chính thực thể đó hoặc của thực thể
Ví dụ. “ Mỗi sinh viên thuộc một lớp học ”. Có hai thực thể “ Sinh viên ”, “ Lớp học ” và mối quan hệ “ Thuộc ” được xét đến trong phát biểu trên. Để màn biểu diễn quan hệ “ Thuộc ”, ta sử dụng thuộc tính quan hệ “ Mã Lớp học ” như sau :
Thực thể “ Lớp học ” có những thuộc tính : # Mã Lớp học, Khóa học, Ngành học, … Thực thể “ Sinh viên ” có những thuộc tính : # Mã Sinh viên, Họ và tên, …, Mã Lớp học Qua đó, tất cả chúng ta sẽ biết một sinh viên thuộc lớp học nào .
– Đối với kiểu quan hệ N-N: cần xây dựng một thực thể quan hệ. Thực thể này thường có những thuộc tính riêng (trong một số ít trường hợp có thể không có thuộc tính riêng).
Ví dụ 1. “ Mỗi sinh viên sau mỗi lần thi một môn học sẽ có một điểm xác lập cho lần thi đó ”. Có 2 thực thể “ Sinh viên ” và “ Môn học ” được đề cập trong phát biểu ; quan hệ “ Thi ” link 2 thực thể này. “ Lần thi ” và “ Điểm ” là tài liệu phát sinh sau khi thi nên chúng là thuộc tính của quan hệ Thi, không phải là thuộc tính của sinh viên hoặc môn học. Vì một sinh viên S hoàn toàn có thể thi nhiều lần so với một môn học M, nên quan hệ “ Thi ” cần có nhiều bộ tài liệu ( lần thi, điểm ) để miêu tả cho mối link ( S, M ) trong quan hệ “ Thi ”. Như vậy “ Thi ” là một thực thể quan hệ, được vẽ trong hình sau :
Ví dụ 2. Có 2 thực thể “Giảng viên” và “Môn học”. Chúng ta muốn xác định “Danh sách các môn đã giảng dạy của giảng viên”. Khi đó cần xây dựng thực thể quan hệ “Giảng viên – Môn học” với hai thuộc tính quan hệ “Mã giảng viên” và “Mã môn học”. Trong trường hợp này, thực thể quan hệ có thể không chứa các thuộc tính mô tả riêng. Tuy nhiên, giữa giảng viên và môn học có thể quản lý một số thông tin như “Số năm đã dạy”, “Chất lượng giảng dạy” môn học đó…
Source: https://trangdahieuqua.com
Category: Làm đẹp
