Săn mật ong rừng

Săn mật ong rừng
Thanh HóaChiều ngày đầu tháng 10, Hà Văn Sành khoác chiếc xiếng ngang sống lưng phăng phăng lên bìa rừng, hơn một giờ sau, anh trở ra với giỏ đầy mật ong .Trời Chiềng Má ( xã Điền Thượng, huyện Bá Thước ) nhá nhem tối, anh Sành khự nự gùi một xiếng ( dụng cụ đựng đồ của người Thái ) mật ong từ trong rừng. Chiếc áo người thợ săn mật đẫm mồ hôi .” Hôm nay chỉ leo hai tổ đã kiếm được mấy lít mật “, anh Sành cao giọng khoe với nhóm người trong bản Chiềng Má đang dựng nhà trông rãy ngô ven đường. Hạ chiếc xiếng xuống đất, Sành vớ con dao đi rừng sắc lẹm xẻ tổ ong đầy mật chia cho mỗi người một tảng. Lưỡi dao khứa đến đâu, lớp mật vỡ ra đến đó, vàng suộm, ngậy mùi thơm của hương hoa rừng .Xiếng mật đầy ắp sau nửa buổi chiều đi rừng của trùm săn mật ong - Cò Long. Ảnh: Lê Hoàng.

Xiếng mật đầy ắp sau nửa buổi chiều đi rừng của anh Hà Văn Sành. Ảnh: Lê Hoàng.

Bạn đang đọc: Săn mật ong rừng

” Cho xin thêm miếng mật nữa mang về cho mấy đứa nhở ở nhà “, một phụ nữ trung niên cất tiếng khi vừa ăn xong tảng mật. Anh Sành rút dao cắt cho chị này thêm một tảng mật to bằng hai bàn tay .Cư dân đa phần ở bản Chiềng Má là người Thái. Mấy trăm nóc nhà nằm giữa thung lũng, xung quanh là những dãi núi nhấp nhô. Người dân mưu sinh bằng nghề nương rẫy, trồng rừng và lúa nước một vụ. Vùng này còn ít cánh rừng tự nhiên tái sinh nên có nhiều sản vật như măng nứa, ốc đá, cua khe và nổi tiếng là mật ong rừng .Thợ săn ong Hà Văn Sành nhóm lửa chuẩn bị leo lên ngọn cây cổ thụ lấy mật ong. Ảnh: Lê HoàngThợ săn ong Hà Văn Sành nhóm lửa sẵn sàng chuẩn bị leo lên ngọn cây lấy mật ong. Ảnh : Lê HoàngMùa lấy mật ong rừng ở Chiềng Má thường có hai vụ trong năm, dịp giữa mùa xuân và mùa thu – thời gian hoa rừng nở rộ. Anh Hà Văn Sành năm nay 40 tuổi, hơn 20 năm theo nghề săn mật ong rừng. Những người có kinh nghiệm tay nghề lâu năm theo nghề như anh thường không mất nhiều thời hạn tìm kiếm để biết chỗ đàn ong mật trú ngụ .” Tôi thường nhìn theo con ong từ hướng chúng tìm hoa lấy mật, sẽ thấy tổ của nó cách đó không xa “, anh Sành nói. Khoảng cách từ tổ đến nơi con ong tìm mật thường xấp xỉ một km. Từ đầu tháng 10 đến nay, anh Sành đã kiếm được hàng chục tổ ong lớn trên đồi Thung Chấn và mấy quả núi gần đó .Ở xã Điền Thượng có khoảng chừng chục thợ săn mật ong lâu năm. Đồ nghề của họ gồm chiếc xiếng đựng mật, một con dao và chiếc bật lửa. Khi tìm được gốc cây có tổ ong, người thợ sẽ dùng dao gom lá rừng khô cuộn thành một đống bùi nhùi rồi nhen lửa. Đống bùi nhùi phải bện chặt, độn thêm ít lá tươi tạo khói khiến đàn ong rời tổ .Ngoài lấy ong mật, thợ săn Hà Văn Sành còn lấy những loại ong có nhộng về làm thức ăn cải thiện. Ảnh: Lê Hoàng.Ngoài lấy ong mật, thợ săn Hà Văn Sành còn lấy những loại ong có nhộng về cải tổ bữa ăn cho mái ấm gia đình. Ảnh : Lê Hoàng .Tổ ong thường nằm trên những ngọn cây cách mặt đất gần 20 mét. Sau khi xác lập vị trí tổ ong, người thợ treo lên và khua bùi nhùi khói đuổi ong, rồi thọc tay cắt từng bọng sáp đầy mật. Toàn bộ quy trình này mất chừng mười phút. Họ cho hay ” phải thao tác càng nhanh càng tốt, bởi nếu ở trên cây quá lâu, đàn ong phát hiện bị mất tổ sẽ tiến công lại, rất nguy hại ” .

Thợ săn ong ở các huyện miền tây Thanh Hóa hầu hết đều không mang đồ bảo hộ nên bị ong đốt là chuyện thường ngày. “Nhều người ngã từ trên cây xuống vì ong đốt đau quá. Tôi cũng có lần bị cả đàn ong tấn công, về nhà lên cơn sốt phải ra trạm y tế xã điều trị”, anh Hà Văn Sành kể.

Theo kinh nghiệm tay nghề, người thợ không lấy hết tổ ong mà chừa lại một phần để chúng liên tục sinh sản và xây tổ làm mật trở lại. Mỗi mùa mật, một người thợ ở xã Điền Thượng hoàn toàn có thể kiếm 70-80 lít mật ong, bán được từ 15-20 triệu đồng .
Săn ong rừng tìm mật

Săn ong rừng tìm mật
Săn mật ong rừng ở Bá Thước, Thanh Hóa. Video : Lê Hoàng

Những năm gần đây, do tình trạng đốt nương làm rẫy và chặt phá rừng khiến ong ít về làm tổ hơn trước. Dù vậy, thợ săn mật ở Chiềng Má không bao giờ tranh giành nhau. Họ có một quy ước, hễ gốc cây có người dùng dao đánh dấu bằng ký hiệu riêng, tức là đã có chủ nhân thấy trước, người khác đến sau sẽ không đụng đến nữa.

Trên căn nhà sàn nhỏ nép mình bên sườn đồi, trước giờ cơm tối, anh Sánh dạy cậu con trai 17 tuổi cách vắt bánh sáp ong. Từng chậu mật đặc sánh, vàng suộm lần lượt được lọc qua lớp vải màn rồi rót vào chai. ” Nhờ nghề săn mật ong những lúc nông nhàn, tôi phụ vợ nuôi được hai con ăn học “, anh nói.

Lê Hoàng

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *