Úc – Wikipedia tiếng Việt

Đối với những định nghĩa khác, xem Úc ( xu thế )

Úc hay Australia (phiên âm: Ô-xtrây-li-a[12], phát âm tiếng Anh: ,[13][14]), tên gọi chính thức là Thịnh vượng chung Úc (tiếng Anh: Commonwealth of Australia[15]), là một quốc gia có chủ quyền bao gồm Lục địa Úc, đảo Tasmania và các đảo khác nhỏ hơn. Đây là quốc gia lớn thứ 6 trên thế giới về diện tích. Các quốc gia lân cận của Úc gồm có Indonesia, Đông Timor và Papua New Guinea ở phía bắc, các quần đảo Solomon, Vanuatu, và Nouvelle-Calédonie thuộc Pháp ở phía đông bắc và New Zealand ở phía đông nam. Thủ đô của Úc là Canberra, thành phố lớn nhất là Sydney, ngôn ngữ chính thức là tiếng Anh.

Những người Úc bản địa đã sinh sống tại lãnh thổ Úc cách đây ít nhất là vào khoảng 40.000 năm,[16][17] trước khi người Anh tới định cư lần đầu tiên vào thế kỷ XVIII,[18][19] người Úc bản địa nói nhiều ngôn ngữ khác nhau – ngày nay được nhóm lại thành khoảng 250 nhóm.[20][21] Các nhà thám hiểm người Hà Lan khám phá ra lục địa vào năm 1606, sau đó, Anh Quốc tuyên bố chủ quyền đối với nửa phía đông của Úc vào năm 1770 và bắt đầu tiến hành công cuộc thuộc địa hóa nơi đây bằng cách đày các tội phạm đến New South Wales từ ngày 26 tháng 1 năm 1788. Dân số Úc tăng đều đặn trong các thập kỷ tiếp theo và người châu Âu nhập cư dần trở nên vượt trội so người bản địa. Ngày 1 tháng 1 năm 1901, 6 thuộc địa liên hiệp tuyên bố thành lập Thịnh vượng chung Úc – Liên bang bao gồm có 6 bang chính và một số lãnh thổ nhỏ trên biển. Từ khi thành lập Liên bang, Úc duy trì một hệ thống chính trị dân chủ tự do hoàn chỉnh, tiến bộ và ổn định.

Bạn đang đọc: Úc – Wikipedia tiếng Việt

Dân số Úc lúc bấy giờ được ước tính vào tầm 23,1 triệu, [ 5 ] Úc có mức độ đô thị hóa cao, tập trung chuyên sâu tại những bang giáp biển. [ 22 ] Lãnh thổ Úc to lớn, giàu tài nguyên vạn vật thiên nhiên nhưng có tỷ lệ dân số rất thấp. Úc là một quốc gia công nghiệp tăng trưởng, nền kinh tế tài chính Úc lớn thứ 13 trên quốc tế theo GDP danh nghĩa năm 2020 còn GDP trung bình đầu người thì cao thứ 10 toàn thế giới năm 2019. Chi tiêu quân sự chiến lược của Úc đứng thứ 10 quốc tế năm 2020. [ 23 ] Úc được xếp hạng cao trong hầu hết những chỉ số như : tăng trưởng con người, trung bình tiêu chuẩn, chất lượng hoạt động và sinh hoạt, y tế, giáo dục, tự do kinh tế tài chính, những quyền tự do dân sự và tự do chính trị. [ 24 ] Úc là thành viên của hầu hết những tổ chức triển khai quốc tế lớn trong số đó điển hình nổi bật như : Liên Hiệp Quốc, Câu lạc bộ Paris, G-20, Khối Đồng minh không thuộc NATO của Hoa Kỳ, Thịnh vượng chung những vương quốc, ANZUS, Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế ( OECD ), Tổ chức Thương mại Thế giới, Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á – Thái Bình Dương, và Diễn đàn những hòn đảo Thái Bình Dương .
A Voyage to Terra Australis.)Bức ký họa Port Jackson, vùng đất sau này thành phố Sydney được thiết kế xây dựng, nhìn từ South Head. ( Từ. )

Tên gọi Úc trong tiếng Việt bắt nguồn từ tiếng Trung. Bằng tiếng Trung, “Aus-tra-li-a” được phiên âm là “澳大利亞” (phanh âm: Àodàlìyà, Hán-Việt: Áo Đại Lợi Á).[25] Chữ “澳” có hai âm Hán-Việt là áo (bính âm: ào) và úc (bính âm: yù). Trong khi người Hán quen đọc chữ “澳” trong tên gọi “澳大利亞” là Áo, người Việt Nam vẫn đọc thành Úc.[26][27][28] Tuy nhiên, “Australia” – tên tiếng Anh của Úc cũng được dùng phổ biến trong tiếng Việt giống như trường hợp của nước Ý (hay Italia).

Tên gọi “Australia” bắt nguồn từ từ “australia” trong tiếng Latinh có nghĩa là “phương nam”. Những huyền thoại về “một vùng đất chưa được biết đến ở phương Nam” đã có từ thời La Mã và là cái tên bình thường trong địa lý thời Trung Cổ nhưng không dựa trên bất kỳ sự hiểu biết giấy tờ nào về lục địa này. Năm 1521, người Tây Ban Nha là một trong những người châu Âu đầu tiên đến Thái Bình Dương. Lần sử dụng từ “Australia” lần đầu tiên là vào năm 1625 – nằm trong những chữ “Ghi chép về Australia del Espiritu Santo, viết bởi Master Hakluyt”, xuất bản bởi Samuel Purchas ở trong Hakluytus Posthumus[29]. Trong tiếng Hà Lan, từ Australische thuộc dạng tính từ được sử dụng bởi công ty Đông Ấn Hà Lan ở Batavia để nhắc tới vùng đất mới được khám phá ở phía Nam năm 1638[30]. Australia còn được sử dụng trong một bản dịch năm 1693 của Les Aventures de Jacques Sadeur dans la Découverte et le Voyage de la Terre Australe, một tiểu thuyết Pháp năm 1676 viết bởi Gabriel de Foigny. Alexander Dalrymple sau đó sử dụng từ này trong An Historical Collection of Voyages and Discoveries in the South Pacific Ocean (1771), nhắc tới toàn bộ vùng Nam Thái Bình Dương. Năm 1793, George Shaw và James Smith xuất bản cuốn Zoology and Botany of New Holland (Hệ động thực vật của Tân Hà Lan) trong đó họ đã viết hàng loạt “những đảo, hoặc đúng hơn là lục địa, của Australia, Australasia hoặc Tân Hà Lan”.

Cái tên “Australia” được phổ biến bởi cuốn sách năm 1814 A Voyage to Terra Australis (Một chuyến đi biển tới Australis) bởi nhà hàng hải Matthew Flinders, người đầu tiên được ghi chép là đã đi vòng quanh Australia bằng đường biển. Mặc dù tựa đề của nó được sử dụng cho Bộ Hải quân Anh nhưng Flinders đã dùng từ “Australia” trong cuốn sách của ông bởi vì nó được đọc một cách rộng rãi nên từ này trở nên thịnh hành. Thống đốc Lachlan Macquarie của New South Wales sau đó đã sử dụng từ này trong bản thông điệp gửi tới nước Anh ngày 12 tháng 12 năm 1817, giới thiệu với văn phòng thuộc địa rằng từ ngữ này đã được chính thức thông qua[31]. Năm 1824, Bộ Hải quân đã đồng ý rằng lục địa này sẽ được nhắc tới chính thức bằng cái tên Australia.

Chân dung thuyền trưởng James Cook, người châu Âu tiên phong vẽ map bờ biển phía đông của Australia năm 1770 .Theo ước tính, loài người khởi đầu định cư tại lục địa Úc từ 42.000 đến 48.000 năm trước, [ 32 ] những di dân này hoàn toàn có thể đã từ khu vực mà nay là Khu vực Đông Nam Á và đến theo những cầu lục địa và vượt biển khoảng cách ngắn. Các dân cư tiên phong này hoàn toàn có thể là tổ tiên của thổ dân Úc lúc bấy giờ. [ 33 ] Khi người châu Âu triển khai định cư vào cuối thế kỷ XVIII, hầu hết thổ dân Úc là những người săn bắn-hái lượm, có một văn hóa truyền thống truyền khẩu phức tạp và những giá trị niềm tin dựa trên sùng kính thổ địa và tin yêu vào thời mộng ảo. Người quần đảo Eo biển Torres thuộc nhóm dân tộc bản địa Melanesia, họ khởi đầu là những người làm vườn và săn bắn-hái lượm. [ 34 ] Các ngư dân từ Khu vực Đông Nam Á hàng hải nhiều lúc cũng đi đến những vùng duyên hải và vùng biển bắc bộ của Úc. [ 35 ]Nhà hàng hải người Hà Lan Willem Janszoon là người châu Âu tiên phong được ghi chép là đã trông thấy đại lục Úc, và là người châu Âu tiên phong được ghi chép là đã đổ xô lên lục địa Úc. Ông trông thấy bờ biển của bán đảo Cape York vào đầu năm 1606, và thực thi đổ xô vào ngày 26 tháng 2 tại sông Pennefather gần thị xã Weipa ngày này tại Cape York. [ 36 ] Người Hà Lan vẽ hải đồ hàng loạt đường bờ biển tây bộ và bắc bộ và đặt tên cho lục địa hòn đảo là ” Tân Hà Lan ” trong thế kỷ XVII, tuy nhiên không triển khai nỗ lực định cư. [ 37 ] Nhà thám hiểm người Anh William Dampier đổ bộ lên bờ biển tây-bắc của Tân Hà Lan vào năm 1688 và tiếp một lần nữa vào năm 1699 trong một chuyến đi trở lại. [ 38 ] Năm 1770, James Cook đi thuyền dọc theo và vẽ map bờ biển phía đông, ông định danh cho nó là New South Wales và công bố chủ quyền lãnh thổ cho Anh Quốc. [ 39 ] Sau khi mất 13 thuộc địa tại Bắc Mỹ vào năm 1780, nhà nước Anh cử một hạm quân tàu, ” Đệ Nhất hạm quân “, dưới quyền chỉ huy của Thuyền trưởng Arthur Phillip, đi thiết lập một thuộc địa lưu đày mới tại New South Wales. Một trại được lập ra và quốc kỳ được kéo lên tại Sydney Cove, Port Jackson, vào ngày 26 tháng 1 năm 1788, [ 19 ] ngày này trở thành ngày quốc khánh của Úc .Một khu định cư của Anh Quốc được thiết lập tại đất Van Diemen, nay là Tasmania, vào năm 1803 và hòn đảo này trở thành một thuộc địa riêng không liên quan gì đến nhau vào năm 1825. [ 40 ] Anh Quốc chính thức công bố chủ quyền lãnh thổ so với phần tây bộ của Tây Úc ( thuộc địa sông Swan ) vào năm 1828. [ 41 ] Các thuộc địa riêng không liên quan gì đến nhau được tách ra từ những chủ quyền lãnh thổ của New South Wales : Nam Úc vào năm 1836, Victoria vào năm 1851, và Queensland vào năm 1859. [ 42 ] Lãnh thổ phương Bắc được tách ra từ Nam Úc và xây dựng vào năm 1911. [ 43 ] Nam Úc được xây dựng với thực trạng là một ” tỉnh tự do ” – nơi này chưa từng là một thuộc địa lưu đày. [ 44 ] Victoria và Tây Úc cũng được xây dựng với thực trạng ” tự do “, tuy nhiên về sau đồng ý chấp thuận những tù nhân được luân chuyển đến. [ 45 ] [ 46 ] Những người định cư tại New South Wales thực thi một chiến dịch mà sau cuối đã dẫn đến việc chấm hết luân chuyển tù nhân đến thuộc địa này ; tàu chở tù nhân sau cuối đến vào năm 1848. [ 47 ]

Theo ước tính, dân số thổ dân là từ 750.000 đến 1.000.000 vào thời điểm người châu Âu bắt đầu định cư,[48] song dân số của họ suy giảm trong 150 năm sau đó, chủ yếu do bệnh truyền nhiễm.[49] Một chính sách “đồng hóa” của chính phủ bắt đầu với Đạo luật Bảo vệ thổ dân 1869, kết quả là nhiều trẻ em thổ dân bị đưa ra khỏi gia đình và cộng đồng của chúng, hành động này cũng có thể góp phần vào sự suy giảm của dân số người bản địa.[50] Chính phủ Liên bang giành được quyền ra các điều luật tôn trọng thổ dân sau cuộc trưng cầu dân ý năm 1967.[51] Quyền sở hữu đất đai theo truyền thống—quyền sở hữu của thổ dân—không được công nhận cho đến năm 1992, khi Tòa Cao đẳng Úc ra phán quyết Mabo v Queensland (số 2) lật đổ học thuyết pháp lý rằng Úc là “đất vô chủ” trước khi người châu Âu chiếm giữ.[52]

Một cơn sốt vàng khởi đầu tại Úc vào đầu thập kỷ 1850 [ 53 ] và Nổi loạn Eureka năm 1854 nhằm mục đích chống phí cấp phép khai mỏ là một biểu lộ bất tuân dân sự tiên phong. [ 54 ] Từ năm 1855 đến năm 1890, sáu thuộc địa dần giành được quyền có chính phủ nước nhà chịu nghĩa vụ và trách nhiệm, tự quản lý hầu hết những yếu tố của họ tuy nhiên vẫn là một bộ phận của Đế quốc Anh. [ 55 ] Văn phòng Thuộc địa tại Luân Đôn duy trì quyền trấn áp trên 1 số ít yếu tố, đáng quan tâm là những quan hệ đối ngoại, [ 56 ] phòng thủ, [ 57 ] kiến thiết xây dựng và luân chuyển quốc tế .Ngày 1 tháng 1 năm 1901, đạt được liên minh của những thuộc địa sau một thập kỷ lên kế hoạch, đàm đạo và bỏ phiếu. [ 58 ] Thịnh vượng chung Úc được xây dựng và trở thành một nước tự trị của Đế quốc Anh vào năm 1907. Lãnh thổ Thủ đô Liên bang ( sau đổi tên thành Lãnh thổ Thủ đô Úc ) được xây dựng vào năm 1911 để làm khu vực của Hà Nội Thủ Đô liên bang tương lai – Canberra. Trong khi Canberra được thiết kế xây dựng, Melbourne là nơi trong thời điểm tạm thời đặt trụ sở cơ quan chính phủ từ năm 1901 đến năm 1927. [ 59 ] Quyền trấn áp Lãnh thổ phương Bắc được chuyển từ chính phủ nước nhà Nam Úc sang nghị viện liên bang vào năm 1911. [ 60 ] Năm 1914, Úc cùng Anh Quốc chiến đấu trong Chiến tranh quốc tế thứ nhất, với sự ủng hộ của Đảng Tự do Thịnh vượng chung đang chuyển giao và Đảng Lao động Úc đang tiếp đón cơ quan chính phủ. [ 61 ] [ 62 ] Úc tham gia trong nhiều trận chiến lớn tại Mặt trận phía Tây. [ 63 ] Trong số khoảng chừng 416.000 người từng ship hàng, khoảng chừng 60.000 chết và 152.000 bị thương. [ 64 ] Nhiều người Úc nhìn nhận thất bại của Quân đoàn Úc và New Zealand tại Gallipoli là mốc vương quốc đản sinh, đó là hành vi quân sự chiến lược lớn tiên phong của Úc. [ 65 ] [ 66 ] Chiến dịch đường Kokoda được nhiều người nhìn nhận là một sự kiện định nghĩa vương quốc tựa như trong Chiến tranh quốc tế thứ hai. [ 67 ]Đạo luật Westminster 1931 của Anh Quốc chính thức chấm hết hầu hết những link hiến pháp giữa Úc và Anh Quốc. Úc chuẩn thuận nó vào năm 1942, [ 68 ] tuy nhiên công bố rằng luật đạo có hiệu lực thực thi hiện hành từ năm 1939 để xác nhận tính hợp lệ của những pháp lý do Nghị viện Úc trải qua trong Chiến tranh quốc tế thứ hai. [ 69 ] [ 70 ] Bất ngờ trước thất bại của Anh Quốc tại châu Á vào năm 1942 và mối rình rập đe dọa Nhật Bản xâm lăng khiến Úc hướng sang Hoa Kỳ như một liên minh và nước bảo lãnh mới. [ 71 ] Từ năm 1951, Úc trở thành một đồng minh quân sự chính thức của Hoa Kỳ, theo hiệp định ANZUS. [ 72 ] Sau Chiến tranh quốc tế thứ hai, Úc khuyến khích nhập cư từ châu Âu. Kể từ thập niên 1970 và sau khi bãi bỏ chủ trương Úc Da trắng, nhập cư từ châu Á và những nơi khác cũng tăng tiến. [ 73 ] Kết quả là Úc có sự đổi khác về những mặt nhân khẩu học, văn hóa truyền thống, tự nhận thức về bản thân. [ 74 ] Việc trải qua Đạo luật Úc năm 1986 đã đoạn tuyệt những quan hệ hiến pháp ở đầu cuối giữa Úc và Anh Quốc, theo đó chấm hết trọn vẹn vai trò của Anh Quốc trong chính phủ nước nhà của những bang của Úc, và kết thúc quyền lựa chọn chống án pháp lý lên Xu mật viện tại Luân Đôn. [ 75 ] Trong một cuộc trưng cầu dân ý vào năm 1999, 55 % số cử tri và đa phần tại mọi bang đã bác bỏ một yêu cầu trở thành một nước cộng hòa với một tổng chống được bầu từ tối thiểu 2/3 số phiếu tại cả hai viện của Nghị viện Úc. Kể từ khi Gough Whitlam trở thành thủ tướng vào năm 1972, [ 76 ] chủ trương đối ngoại của Úc ngày càng tập trung chuyên sâu vào những mối quan hệ với những vương quốc khác trong vành đai Thái Bình Dương, trong khi duy trì quan hệ thân mật với những liên minh và đối tác chiến lược thương mại truyền thống lịch sử của mình. [ 77 ]

Địa lý và khí hậu[sửa|sửa mã nguồn]

Bản đồ địa hình ÚcDiện tích đất liền của Úc là 7.617.930 kilômét vuông ( 2.941.300 dặm vuông Anh ). [ 78 ] Tọa lạc trên mảng Ấn-Úc, bao quanh là Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương, [ N 3 ] tách biệt với châu Á qua những biển Arafura và Timor, biển San hô nằm ngoài khơi bờ biển bang Queensland, và biển Tasman nằm giữa Úc và New Zealand. Úc là lục địa nhỏ nhất quốc tế [ 80 ] nhưng là vương quốc lớn thứ 6 về tổng diện tích quy hoạnh, [ 81 ] do size lớn và khác biệt nên Úc còn được gán cho tên ” lục địa hòn đảo “, [ 82 ] và đôi lúc được xem là hòn đảo lớn nhất quốc tế. [ 83 ] Úc có đường bờ biển dài 34.218 kilômét ( 21.262 mi ) ( chưa tính đến những hòn đảo ngoài khơi ), [ 84 ] và công bố vùng độc quyền kinh tế tài chính rộng 8.148.250 kilômét vuông ( 3.146.060 dặm vuông Anh ), chưa tính đến vùng độc quyền kinh tế tài chính của Lãnh thổ châu Nam Cực thuộc Úc. [ 85 ]Rạn sinh vật biển Great Barrier ( Đại Bảo tiêu ) là ám tiêu sinh vật biển lớn nhất quốc tế, [ 86 ] có một khoảng cách ngắn với bờ biển hướng đông bắc của lục địa và trải dài trên 2.000 kilômét ( 1.240 mi ). Núi Augustus tại Tây Úc được công bố là đá nguyên khối lớn nhất quốc tế, [ 87 ]. Với độ cao 2.228 mét ( 7.310 ft ), núi Kosciuszko thuộc Great Dividing Range ( dãy Đại Phân Thủy ) là núi cao nhất tại Úc đại lục. Các đỉnh núi cao hơn là đỉnh Mawson với cao độ 2.745 mét hay 9.006 foot trên hòn đảo Heard ; núi McClintock và núi Menzies có cao độ lần lượt là 3.492 mét ( 11.457 ft ) và 3.355 mét ( 11.007 ft ) tại Lãnh thổ châu Nam Cực thuộc Úc. [ 88 ]
Đảo hình vòm ( bị sụp năm 2009 ) nằm bên con đường di sản Great Ocean tại Victoria .

Nước Úc rộng lớn tới mức trải dài hết lục địa Australian

Kích thước lớn khiến Úc có nhiều dạng cảnh sắc khác nhau, với rừng mưa nhiệt đới gió mùa ở đông-bắc, những dãy núi ở đông-nam, tây-nam và đông, những hoang mạc khô hạn ở TT. Úc là lục địa phẳng phiu nhất, [ 89 ] với đất đai cổ nhất và kém phì nhiêu nhất ; [ 90 ] [ 91 ] hoang mạc hay những vùng đất bán khô hạn thường được gọi là ” outback ” tạo thành cảnh sắc phổ cập nhất. [ 92 ] Úc là lục địa có người định cư khô hạn nhất, chỉ có những góc đông-nam và tây-nam có khí hậu ôn hòa. [ 93 ] Mật độ dân số của Úc là 2,8 người / km², xếp vào hàng thấp nhất trên quốc tế, [ 94 ] tuy nhiên một hầu hết dân cư sống dọc theo bờ biển đông-nam bộ có khí hậu ôn hòa. [ 95 ]
Đông bộ Úc có điểm nhấn là Great Dividing Range ( dãy Đại Phân Thủy ), dãy núi trải dài song song với bờ biển của Queensland, New South Wales và phần nhiều Victoria. Nhiều phần của dãy núi gồm những đồi thấp, và những vùng đất cao thường không có cao độ lớn hơn 1.600 mét ( 5.249 ft ). [ 96 ] Các vùng cao duyên hải và một vành đai thảo nguyên cây keo nằm giữa bờ biển và những ngọn núi, trong khi vùng trong nước của dãy phân thủy là những khu vực thảo nguyên to lớn. [ 96 ] [ 97 ] Chúng gồm có những bình nguyên tây bộ của New South Wales, và cao địa Einasleigh, đài địa Barkly, và thổ địa Mulga ở vùng trong nước Queensland. Đỉnh cực bắc của vùng bờ biển phía đông là bán đảo Cape York với những khu rừng nhiệt đới gió mùa. [ 98 ] [ 99 ] [ 100 ] [ 101 ]Các cảnh sắc ở phần bắc bộ của vương quốc — Top End và Gulf Country nằm bên vịnh Carpentaria, có khí hậu nhiệt đới gió mùa — gồm có rừng thưa, thảo nguyên, và hoang mạc. [ 102 ] [ 103 ] [ 104 ] Tại góc tây-bắc của lục địa là những vách đá và hẻm núi sa thạch của vùng The Kimberley, và Pilbara ở bên dưới. Phía nam của chúng và vùng trong nước, nằm trên nhiều khu vực thảo nguyên hơn : đồng bằng Ord Victoria và đất bụi keo Tây Úc. [ 105 ] [ 106 ] [ 107 ] Phần TT của vương quốc là những cao địa Trung Úc ; những đặc trưng của trung bộ và nam bộ gồm có những hoang mạc lục địa Simpson, Tirari và Sturt phủ đá, Gibson, Great Sandy-Tanami, và Đại Victoria, với bình nguyên Nullarbor nổi tiếng tại duyên hải nam bộ. [ 108 ] [ 109 ] [ 110 ] [ 111 ]Khí hậu Úc chịu tác động ảnh hưởng đáng kể từ những dòng hải lưu, gồm có lưỡng cực Ấn Độ Dương và giao động El Niño – phương Nam, đối sánh tương quan với hạn hán theo chu kỳ luân hồi, và mạng lưới hệ thống áp thấp nhiệt đới gió mùa theo mùa là tác nhân sản sinh những xoáy tụ tại bắc bộ Úc. [ 112 ] [ 113 ] Các tác nhân này khiến cho lượng mưa đổi khác rõ ràng giữa những năm. Phần lớn phần bắc bộ của vương quốc có một khí hậu nhiệt đới gió mùa, đa phần là mùa hạ-mưa ( gió mùa ). [ 114 ] Góc tây nam của vương quốc có một khí hậu Địa Trung Hải. [ 115 ] Phần lớn đông nam bộ ( gồm có Tasmania ) có khí hậu ôn hòa. [ 114 ]
Mặc dù hầu hết chủ quyền lãnh thổ là bán khô hạn hoặc hoang mạc, tuy nhiên Úc chiếm hữu những thiên nhiên và môi trường sống phong phú từ những bãi hoang núi cao đến rừng mưa nhiệt đới gió mùa, và được công nhận là một vương quốc đa dạng sinh học siêu cấp. Các loại nấm nổi bật cho sự phong phú này ; tổng số loài nấm Open tại Úc, gồm có cả những loài chưa được phát hiện, được ước tính là khoảng chừng 250.000 loài, trong đó chừng 5 % đã được diễn đạt. [ 116 ] Do là lục địa có tuổi lâu năm, những hình thái thời tiết đổi khác cực độ, và cô lập lâu bền hơn về địa lý, phần nhiều quần thể sinh vật của Úc có sự độc lạ và phong phú. Xấp xỉ 85 % loài thực vật có hoa, 84 % loài thú, trên 45 % loài chim, và 89 % loài cá ven bờ và vùng ôn đới là loài đặc hữu. [ 117 ] Úc là vương quốc có số loài bò sát lớn nhất quốc tế, với 755 loài. [ 118 ]

Rừng tại Úc chủ yếu gồm các loài cây thường xanh, đặc biệt là các loài cây bạch đàn tại những vùng ít khô hạn, các loài keo thay thế địa vị chiếm ưu thế của chúng tại các vùng khô hạn hơn và các hoang mạc.[119] Trong số các động vật nổi tiếng của Úc có các loài đơn huyệt (như thú mỏ vịt và thú lông nhím); một loạt loài thú có túi bao gồm kangaroo (chuột túi), koala (gấu không đuôi), và Vombatidae (gấu túi), và các loài chim như đà điểu Emu và chim bói cá kookaburra.[120] Úc là nơi có nhiều loại động vật nguy hiểm, bao gồm một số loài rắn độc nhất trên thế giới.[121] Người Nam Đảo đưa chó Dingo đến Úc- giống người này trao đổi mậu dịch với thổ dân Úc- khoảng năm 3000 TCN.[122] Nhiều loài động thực vật bị tuyệt chủng ngay sau khi những người đầu tiên đến định cư,[123] bao gồm quần thể động vật cỡ lớn Úc (Australian megafauna); nhiều loài khác biến mất sau khi người châu Âu đến định cư, trong số đó có Thylacinus cynocephalus (sói túi).[124][125]

Nhiều vùng sinh thái của Úc, cùng các loài trong những vùng đó, bị đe dọa do các hoạt động của con người và các loài động vật, tảo, nấm, và thực vật xâm nhập.[126] Đạo luật Bảo vệ môi trường và bảo toàn tính đa dạng sinh học 1999 cấp liên bang là khuôn khổ pháp lý cho việc bảo vệ các loài bị đe dọa.[127] Nhiều khu bảo tồn được lập ra theo Chiến lược quốc gia về bảo toàn tính đa dạng sinh học của Úc để bảo vệ và bảo tồn các hệ sinh thái độc đáo;[128][129] 65 vùng đất ngập nước được liệt vào Công ước Ramsar,[130] và 16 di sản tự nhiên thế giới được công nhận.[131] Úc xếp hạng 51/163 thế giới trong Chỉ số thành tích môi trường 2010.[132]

Trong những năm gần đây, đổi khác khí hậu trở thành một mối chăm sóc ngày càng tăng lên tại Úc, và bảo vệ môi trường tự nhiên là một yếu tố chính trị lớn. [ 133 ] [ 134 ] Năm 2007, Nội các tiên phong của Thủ tướng Kevin Rudd ký vào văn kiện phê chuẩn nghị định thư Kyoto. Tuy thế, lượng phát thải cacbon dioxide đầu người của Úc nằm trong hàng cao nhất trên quốc tế, chỉ thấp hơn một vài quốc gia công nghiệp hóa khác. [ 135 ] Lượng mưa tại Úc tăng nhẹ trong thế kỷ qua, cả trên quy mô toàn nước và hai góc phần tư của vương quốc. [ 136 ] Hạn chế nước được thực thi tiếp tục tại nhiều khu vực và thành thị của Úc, mục tiêu là nhằm mục đích đối phó với thực trạng thiếu vắng nước kinh niên do dân số thành thị tăng lên và hạn hán cục bộ. [ 137 ] [ 138 ]
Úc là một vương quốc quân chủ lập hiến, là một liên bang phân loại quyền lực tối cao. Quốc gia này có chính phủ nước nhà theo thể chế đại nghị, Nữ vương Elizabeth II là nguyên thủ vương quốc với tư cách Nữ vương Úc – một vai trò tách biệt so với vị thế là quân chủ của những vương quốc khác trong Vương quốc Khối thịnh vượng chung. Nữ vương cư trú tại Anh Quốc, những phó vương đại diện thay mặt cho bà tại Úc ( Toàn quyền tại cấp liên bang và Thống đốc tại cấp bang ), theo quy ước thì họ hành vi theo cố vấn của những bộ trưởng liên nghành. Hiến pháp Úc trao cho quân chủ quyền hành pháp tối cao, tuy nhiên quyền thi hành nó được Hiến pháp ban cho riêng Toàn quyền. [ 139 ] [ 140 ] Hành động đáng quan tâm nhất về việc thực hành thực tế quyền lực tối cao dự trữ của Toàn quyền bên ngoài đề xuất của Thủ tướng là việc giải tán cơ quan chính phủ Whitlam trong cuộc khủng hoảng cục bộ hiến pháp năm 1975. [ 141 ]nhà nước liên bang được phân thành ba nhánh :

Cơ quan lập pháp: lưỡng viện Quốc hội, được quy định tại điều 1 của hiến pháp mà theo đó gồm có Nữ vương (đại diện là Toàn quyền), Thượng nghị viện, và Hạ nghị viện;
Cơ quan hành pháp: Hội đồng Hành pháp Liên bang, thi hành theo Toàn quyền với cố vấn của Thủ tướng và các bộ trưởng;[142]
Cơ quan tư pháp: Tòa Cao đẳng Úc và các tòa án liên bang khác, các thẩm phán do Toàn quyền bổ nhiệm theo cố vấn của Hội đồng.

Tham nghị viện ( thượng nghị viện ) có 76 nghị sĩ : mỗi bang có 12 nghị sĩ, mỗi chủ quyền lãnh thổ ở đại lục ( Lãnh thổ TP. hà Nội Úc và Lãnh thổ phương Bắc ) có hai nghị sĩ. [ 143 ] Chúng nghị viện ( hạ nghị viện ) có 150 thành viên được bầu theo hình thức mỗi đại biểu đại diện thay mặt cho một khu vực bầu cử, được phân chia cho những bang dựa theo dân số, [ 144 ] với mỗi bang được bảo vệ tối thiểu là năm ghế. [ 145 ] Bầu cử lưỡng viện theo thường lệ được thực thi mỗi ba năm, và đồng thời ; những thượng nghị sĩ từ những bang có những nhiệm kỳ 6 năm so le, còn thượng nghị sĩ từ những chủ quyền lãnh thổ không có nhiệm kỳ cố định và thắt chặt mà nhờ vào vào vòng bầu cử hạ nghị viện ; do đó chỉ có 40 trong số 76 ghế tại Thượng được bầu trong những cuộc bỏ phiếu trừ khi vòng bị gián đoạn theo một quyết định hành động giải tán lưỡng viện. [ 146 ]Hệ thống bầu cử của Úc sử dụng bầu cử thay thế sửa chữa trong hàng loạt những cuộc bầu cử hạ nghị viện ngoại trừ tại Tasmania và Lãnh thổ Thủ đô Úc, bầu cử hạ nghị viện tại hai nơi này cũng như bầu cử thượng nghị viện liên bang và thượng nghị viện của hầu hết những bang là tích hợp bầu cử thay thế sửa chữa và đại diện thay mặt tỷ suất trong một mạng lưới hệ thống bầu cử hoàn toàn có thể chuyển di đơn phiếu ( single transferable vote ). Bầu cử là bắt buộc so với những công dân 18 tuổi và lớn hơn trong mỗi khu vực thuộc khoanh vùng phạm vi quyền hạn, [ 147 ] như là ghi danh ( ngoại trừ Nam Úc ). [ 148 ] Đảng nhận được sự ủng hộ của hầu hết tại Hạ nghị viện sẽ xây dựng cơ quan chính phủ và lãnh tụ của họ trở thành Thủ tướng. Trong trường hợp không đảng nào giành được hầu hết ủng hộ, Toàn quyền có quyền chỉ định Thủ tướng, và nếu thiết yếu thì bãi truất người để mất tin tưởng của Nghị viện. [ 149 ]Có hai phe chính trị lớn liên tục xây dựng cơ quan chính phủ ở cấp liên bang và cấp bang : Đảng Lao động Úc ( Công đảng Úc ) và Liên minh – về chính thức là một nhóm gồm có Đảng Tự do và đối tác chiến lược nhỏ là Đảng Quốc gia. [ 150 ] [ 151 ] Các thành viên độc lập và của một vài đảng nhỏ cũng có đại diện thay mặt trong lưỡng viện QH Úc .

Bang và chủ quyền lãnh thổ[sửa|sửa mã nguồn]

Bang và vùng chủ quyền lãnh thổ Úc. Click vào những địa điểm để xem bài chi tiết cụ thểÚc có tổng thể tám bang và chủ quyền lãnh thổ gồm : sáu bang là — New South Wales ( NSW ), Queensland ( QLD ), Nam Úc ( SA ), Tasmania ( TAS ), Victoria ( VIC ) và Tây Úc ( WA ) — và hai chủ quyền lãnh thổ đại lục — Lãnh thổ Thủ đô Úc ( ACT ) và Lãnh thổ phương Bắc ( NT ). Trên hầu hết phương diện thì hai chủ quyền lãnh thổ này có tính năng như những bang, tuy nhiên Nghị viện Thịnh vượng chung hoàn toàn có thể phế trưc bất kể pháp lý nào do nghị viện hai chủ quyền lãnh thổ này phát hành. Ngược lại, pháp lý liên bang chỉ hoàn toàn có thể phế trừ pháp lý những bang trong những khoanh vùng phạm vi được pháp luật trong điều 51 Hiến pháp ; nghị viện những bang bảo lưu hàng loạt những quyền lập pháp còn lại, gồm có trên những nghành trường học, công an bang, tòa án nhân dân bang, đường sá, giao thông vận tải cộng cộng và chính phủ nước nhà địa phương, những nghành không được liệt kê trong điều 51. [ 152 ]Mỗi bang và chủ quyền lãnh thổ đại lục có nghị viện riêng — đơn viện tại Lãnh thổ phương Bắc, Lãnh thổ Thủ đô Úc, Queensland — và lưỡng viện tại những bang còn lại. Các bang là những thực thể có chủ quyền lãnh thổ, tuy nhiên chịu ràng buộc vào những quyền hạn nhất định của Thịnh vượng chung theo như hiến pháp của liên bang. Các hạ nghị viện của những bang được gọi là Legislative Assembly ( House of Assembly tại Nam Úc và Tasmania ) ; những thượng nghị viện được gọi là Legislative Council. Người đứng đầu cơ quan chính phủ mỗi bang là Thủ tướng ( Premier ) là tại mỗi chủ quyền lãnh thổ là Thủ tịch bộ trưởng liên nghành ( Chief Minister ). Đại diện của Nữ vương tại mỗi bang là một Thống đốc ( Governor ) ; và tại Lãnh thổ phương Bắc là Quản lý viên ( Administrator ). [ 153 ]Nghị viện liên bang trực tiếp quản trị những chủ quyền lãnh thổ sau : [ 154 ]
Đảo Norfolk về mặt kỹ thuật là một chủ quyền lãnh thổ ngoại bộ, tuy nhiên theo Đạo luật Đảo 1979 thì hòn đảo này được trao thêm quyền tự trị và có hội đồng lập pháp riêng quản trị cục bộ. Đại diện cho Nữ vương là một Quản lý viên. [ 155 ]

Quan hệ đối ngoại và quốc phòng[sửa|sửa mã nguồn]

Trong những thập kỷ gần đây, chi phối những chủ trương đối ngoại của Úc là mối quan hệ thân thiện với Hoa Kỳ, và mưu cầu tăng trưởng những mối quan hệ với châu Á và Thái Bình Dương, đặc biệt quan trọng là trải qua ASEAN và Diễn đàn những hòn đảo Thái Bình Dương. Năm 2005, Úc gia nhập vào Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác ở Khu vực Đông Nam Á và có ghế chính thức trong Hội nghị cấp cao Đông Á. Úc là một thành viên của Thịnh vượng chung những vương quốc, những người đứng đầu những cơ quan chính phủ trong tổ chức triển khai này triển khai hội nghị để bàn luận về hợp tác. [ 156 ]
Binh sĩ Lục quân Úc rèn luyện chung và quân đội Hoa Kỳ tại vịnh Shoalwater, Queensland ( 2007 ) .Úc theo đuổi tiềm năng tự do hóa thương mại quốc tế. [ 157 ] [ 158 ] [ 159 ] Quốc gia này đứng vị trí số 1 trong việc hình thành nhóm Cairns và Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á – Thái Bình Dương. [ 160 ] [ 161 ] Úc là một thành viên của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế và Tổ chức Thương mại Thế giới, [ 162 ] [ 163 ] và theo đuổi 1 số ít hiệp định thương mại tự do song phương quy mô lớn, ví dụ điển hình như Hiệp định Thương mại tự do Úc-Mỹ [ 164 ] và Giao thiệp kinh tế tài chính thân thiện với New Zealand, [ 165 ] cùng hiệp định thương mại tự do được dàn xếp với Trung Quốc, và Nhật Bản, [ 166 ] Nước Hàn vào năm 2011, [ 167 ] [ 168 ]Cùng với New Zealand, Anh Quốc, Malaysia và Nước Singapore, Úc là một bên trong FPDA, một hiệp định phòng thủ khu vực. Úc là một thành viên sáng lập của Liên Hiệp Quốc, cam kết can đảm và mạnh mẽ đa phương hóa [ 169 ] và duy trì một chương trình viện trợ cho khoảng chừng 60 vương quốc. Ngân sách chi tiêu 2005 – 06 phân phối 2,5 tỷ đô la Úc cho viện trợ tăng trưởng. [ 170 ]Lực lượng Quốc phòng Úc ( ADF ) — gồm có Hải quân Hoàng gia Úc ( RAN ), Lục quân Úc và Không quân Hoàng gia Úc ( RAAF ), tổng số nhân viên cấp dưới là khoảng chừng 80 nghìn người. [ 171 ] Vai trò Tổng tư lệnh mang tính danh nghĩa được trao cho Toàn quyền, người này chỉ định một Tư lệnh lực lượng quốc phòng từ một trong số những nhân viên cấp dưới quân sự chiến lược theo cố vấn của cơ quan chính phủ. [ 172 ] Hoạt động thường nhật của quân đội nằm dưới quyền chỉ huy của Tư lệnh, trong khi trách nhiệm quản trị trên quy mô rộng hơn và kiến thiết xây dựng chủ trương quốc phòng do Bộ trưởng và Bộ Quốc phòng triển khai .

Trong ngân sách 2016–17, chi tiêu quốc phòng của Úc chiếm 2% GDP, đứng thứ 12 thế giới về ngân sách quốc phòng.[173] Úc tham gia vào các hoạt động gìn giữ hòa bình, cứu trợ thiên tai và xung đột vũ trang; năm 2009, Úc triển khai khoảng 3.300 nhân viên quốc phòng trong 12 hoạt động quốc tế trong khu vực, bao gồm tại Đông Timor, Quần đảo Solomon và Afghanistan.[174]

Xem thêm: Review bột ăn dặm Nestle cho bé – Kinh nghiệm cho con ăn dặm kiểu Nhật

[175]Mỏ vàng Super Pit tại Kalgoorlie thuộc Tây Úc là mỏ lộ thiên lớn nhất của Úc .Úc là một vương quốc giàu sang [ 176 ] [ 177 ] [ 178 ] với một nền kinh tế thị trường, GDP trung bình đầu người tương đối cao, và tỷ suất nghèo tương đối thấp. Theo mức độ phong phú trung bình, Úc xếp số 1 quốc tế trong năm 2013, tuy nhiên mức nghèo tại quốc gia tăng lên từ 10,2 % đến 11,8 % trong khoảng chừng thời hạn từ 2000 / 01 đến 2013. [ 179 ] [ 180 ] Viện Nghiên cứu Tín dụng Thụy Sĩ ( Credit Suisse ) xác lập Úc là vương quốc có mức phong phú trung bình cao nhất trên quốc tế và có mức phong phú trung bình so với người trưởng thành cao thứ nhì quốc tế trong năm 2013. [ 179 ]Đô la Úc là tiền tệ của vương quốc, gồm có cả hòn đảo Christmas, quần đảo Cocos ( Keeling ), và hòn đảo Norfolk, cũng như những đảo quốc độc lập Thái Bình Dương là Kiribati, Nauru, và Tuvalu. Với việc hợp nhất Sở thanh toán giao dịch sàn chứng khoán Úc ( Australian Stock Exchange ) và Sở thanh toán giao dịch sản phẩm & hàng hóa kỳ hạn Sydney vào năm 2006, Sở thanh toán giao dịch sàn chứng khoán Úc ( Australian Securities Exchange ) trở thành sở giao dịch sàn chứng khoán lớn thứ chín trên quốc tế. [ 181 ]

Úc xếp thứ ba trong Chỉ số Tự do kinh tế năm 2010,[182] là nền kinh tế lớn thứ 12 trên thế giới. Quốc gia xếp hạng hai trong Chỉ số phát triển con người năm 2011 của Liên Hợp Quốc, xếp hạng nhất trong Chỉ số thịnh vượng năm 2008 của Legatum.[8] Toàn bộ các thành phố lớn của Úc đều được đánh giá tốt trong các nghiên cứu đáng sống tương đối toàn cầu;[183] Melbourne đạt hạng nhất trong các danh sách thành phố đáng sống nhất của The Economist’ năm 2011,[184] 2012[185] và 2013, tiếp theo là Adelaide, Sydney, và Perth lần lượt xếp thứ 5, thứ 7, và thứ 9.[186] Tổng nợ chính phủ của Úc chiếm 20% GDP vào năm 2010.[187] Úc nằm trong số những nơi có giá nhà cao nhất và nợ hộ gia đình cao nhất trên thế giới.[188]

Nhấn mạnh vào những loại sản phẩm xuất khẩu thay vì sản phẩm & hàng hóa sản xuất đã trở thành trụ cột trong sự ngày càng tăng đáng kể giá cánh kéo của Úc từ khi mở màn thế kỷ XXI, do giá những mẫu sản phẩm tăng lên. Cán cân thanh toán giao dịch của Úc âm trên 7 % GDP, và trải qua thâm hụt thông tin tài khoản vãng lai lớn liên tục trong trên 50 năm. [ 189 ] Úc là nền kinh tế tài chính tăng trưởng duy nhất không trải qua suy giảm do khủng hoảng cục bộ kinh tế tài chính toàn thế giới năm 2008 – 2009. [ 190 ] Tuy nhiên, nền kinh tế tài chính của sáu đối tác chiến lược thương mại lớn của Úc đã bị giảm sút, khiến Úc bị tác động ảnh hưởng, gây cản trở đáng kể so với tăng trưởng kinh tế tài chính trong những năm gần đây. [ 191 ] [ 192 ] Từ năm 2012 đến đầu năm 2013, kinh tế tài chính quốc dân của Úc tăng trưởng, tuy nhiên vài bang không dựa vào khai mỏ và kinh tế tài chính phi khai mỏ của Úc trải qua một cuộc suy giảm. [ 193 ] [ 194 ] [ 195 ]
Quang cảnh thung lũng Barossa, một vùng sản xuất rượu vang tại Nam Úc .nhà nước của Bob Hawke thả nổi đô la Úc vào năm 1983 và bãi bỏ pháp luật một phần so với mạng lưới hệ thống kinh tế tài chính. [ 196 ] nhà nước Howard theo sau với việc bãi bỏ pháp luật một phần so với thị trường lao động và tăng nhanh tư nhân hóa những doanh nghiệp thuộc chiếm hữu nhà nước, đáng chú ý quan tâm nhất là trong ngành công nghiệp viễn thông. [ 197 ] Hệ thống thuế gián tiếp được đổi khác về cơ bản vào tháng 7 năm 2000 bằng việc sinh ra thuế sản phẩm & hàng hóa và dịch vụ ( GST ) 10 %. [ 198 ] Trong mạng lưới hệ thống thuế của Úc, thuế thu nhập cá thể và công ty là những nguồn thu chính của thu nhập cơ quan chính phủ. [ 199 ]Tháng 5 năm 2012, Úc có 11.537.900 người lao động, với tỷ suất thất nghiệp là 5,1 %. [ 200 ] Tỷ lệ thất nghiệp của thanh thiếu niên ( 15 – 24 ) đứng ở mức 11,2 %. [ 200 ] Dữ liệu được công bố vào giữa tháng 11 năm 2013 cho thấy rằng số người nhận phúc lợi tăng lên đến 55 % %. Năm 2007, 228.621 người đăng ký nhận trợ cấp thất nghiệp của Newstart, số lượng này tăng lên 646.414 vào tháng 3 năm 2013. [ 201 ]Trong thập kỷ qua, lạm phát kinh tế thường niên là 2 – 3 % và lãi suất vay cơ bản là 5 – 6 %. Lĩnh vực dịch vụ của nền kinh tế tài chính, gồm du lịch, giáo dục, những dịch vụ kinh tế tài chính, chiếm khoảng chừng 70 % GDP. [ 202 ] Úc là nước giàu tài nguyên tự nhiên, là một nước lớn về xuất khẩu những nông sản, đặc biệt quan trọng là lúa mì và len, những loại tài nguyên như quặng sắt vàng, loại sản phẩm nguồn năng lượng như khí đốt hóa lỏng và than đá. Mặc dù nông nghiệp và tài nguyên tự nhiên chỉ lần lượt chiếm 3 % và 5 % GDP, tuy nhiên chúng góp phần đáng kể vào thành tích xuất khẩu. Các thị trường xuất khẩu lớn nhất của Úc trong năm 2005 là Nhật Bản, Trung Quốc, Hoa Kỳ, Nước Hàn và New Zealand. [ 203 ]
[204]Gần ba phần tư người Úc sống tại những đại thành thị và khu vực duyên hải. Bãi biển là một phần của truyền thống Úc .Trong gần hai thế kỷ, hầu hết những người định cư, và sau đó là những người nhập cư, đến Úc từ Quần đảo Anh. Do vậy, người dân Úc hầu hết có nguồn gốc dân tộc bản địa hòn đảo Anh và / hoặc Ireland. Theo tìm hiểu nhân khẩu năm năm nay tại Úc, những tổ tiên được khai nhiều nhất là người Anh ( 36,1 % ), người Úc ( 33,5 % ) tuy nhiên hầu hết có một phần tổ tiên Anh-Celt, người Ireland ( 11,0 % ), người Scotland ( 9,3 % ), người Hoa ( 5,6 % ), người Ý ( 4,6 % ), người Đức ( 4,5 % ), người Ấn Độ ( 2,8 % ), người Hy Lạp ( 1,8 % ), và người Hà Lan ( 1,6 % ). [ 205 ]Dân số Úc tăng gấp bốn lần kể từ khi Chiến tranh quốc tế thứ nhất kết thúc. [ 206 ] Tuy vậy, tỷ lệ dân số 2,8 người / km² của Úc vẫn nằm trong hàng thấp nhất trên quốc tế. [ 94 ] Phần lớn ngày càng tăng dân số bắt nguồn từ nhập cư. Sau Chiến tranh quốc tế thứ hai và cho đến năm 2000, có gần 5,9 triệu trong tổng dân số định cư tại Úc trong thân phận tân di dân, có nghĩa rằng gần hai trong số mỗi bảy người Úc sinh ra tại vương quốc khác. [ 207 ] Hầu hết những người nhập cư là người tay nghề cao, [ 208 ] tuy nhiên hạn ngạch nhập cư tính đến cả những diện thành viên mái ấm gia đình và người tị nạn. [ 209 ] Dân số Úc được Dự kiến lên đến khoảng chừng 42 triệu người vào năm 2050. [ 210 ]Năm năm nay, 26 % dân số Úc sinh tại hải ngoại ; năm nhóm nhập cư lớn nhất là những người sinh tại Anh ( 3,9 % ), New Zealand ( 2,2 % ), Trung Quốc đại lục ( 2,2 % ), Ấn Độ ( 1,9 % ), và Philippines ( 1 % ). [ 211 ] Sau khi bãi bỏ chủ trương nước Úc da trắng vào năm 1973, nhiều ý tưởng sáng tạo của cơ quan chính phủ được thực thi nhằm mục đích cổ vũ và thực thi hòa hợp dân tộc bản địa dựa trên một chủ trương đa nguyên văn hóa. [ 212 ] Năm năm ngoái – 16, có 189.770 người nhập cư thường trú được nhập vào Úc, hầu hết là từ châu Á. [ 213 ]Dân số nông thôn của Úc vào năm 2012 là 2.420.731 ( 10,66 % tổng dân số ). [ 214 ]Các dân cư địa phương là thổ dân và người quần đảo Eo biển Torres có 649.171 người ( 2,8 % tổng dân số ) vào năm năm nay. [ 215 ] một sự ngày càng tăng đáng kể so với số lượng 115.953 trong tìm hiểu dân số năm 1976. [ 216 ] Người địa phương Úc có tỷ suất bị giam giữ và thất nghiệp cao hơn, có trình độ giáo dục thấp hơn, có tuổi thọ của nam và nữ thấp hơn 11-17 năm so với những người Úc phi địa phương. [ 203 ] [ 217 ] [ 218 ]Cùng với nhiều vương quốc tăng trưởng khác, Úc đang phải trải qua một cuộc biến hóa nhân khẩu học theo hướng dân số già hơn, có thêm nhiều người nghỉ hưu và ít người trong độ tuổi thao tác hơn. Năm 2004, tuổi trung bình của dân cư Úc là 38,8 tuổi. [ 219 ] Một lượng lớn người Úc ( 759.849 trong tiến trình 2002 – 03 ; [ 220 ] 1 triệu hay 5 % tổng dân số vào năm 2005 [ 221 ] ) sống bên ngoài vương quốc của họ .

Mặc dù Úc không có ngôn từ chính thức, tuy nhiên tiếng Anh luôn là quốc ngữ trên thực tiễn. [ 222 ] Tiếng Anh-Úc là một dạng chính của ngôn từ này với khẩu âm và từ vựng đặc biệt quan trọng, [ 223 ] và có một số ít độc lạ nhỏ về chính tả và ngữ pháp với những phương ngữ tiếng Anh khác. [ 224 ]. Theo tìm hiểu nhân khẩu năm năm nay, tiếng Anh là ngôn từ duy nhất được nói trong mái ấm gia đình của gần 72,7 % dân số. Các ngôn từ được nói tại mái ấm gia đình phổ cập tiếp theo là Quan thoại ( 2,5 % ), tiếng Ả Rập ( 1,4 % ), tiếng Quảng Đông ( 1,2 % ), tiếng Việt ( 1,2 % ) và tiếng Ý ( 1,2 % ). [ 225 ] Một tỷ suất đáng kể những di dân thế hệ thứ nhất và thứ nhì thành thạo hai ngôn từ .Từ 200 đến 300 ngôn từ Úc địa phương sống sót vào thời gian người châu Âu lần tiên phong tiếp xúc với lục địa, trong đó chỉ còn khoảng chừng 70 ngôn từ là còn sống sót. Nhiều ngôn từ trong số đó chỉ còn được những người già nói ; chỉ 18 ngôn từ địa phương là vẫn được nói ở hàng loạt những nhóm tuổi. [ 226 ] Vào thời gian triển khai tìm hiểu dân số năm 2006, 52.000 người Úc địa phương, chiếm 12 % dân số địa phương, nói rằng họ nói một ngôn từ địa phương tại nhà. [ 227 ] Úc có một ngôn từ ký hiệu được gọi là Auslan, đây là ngôn từ chính của khoảng chừng 5.500 người khiếm thính. [ 228 ]

Úc không có quốc giáo ; điều 116 của Hiến pháp Úc nghiêm cấm cơ quan chính phủ liên bang ra bất kể luật đạo nào nhằm mục đích chính thức hóa bất kỳ tôn giáo nào, lạm dụng bất kể nghi thức tôn giáo nào, hoặc nghiêm cấm việc hành lễ tự do bất kể tôn giáo nào. [ 230 ] Theo tìm hiểu nhân khẩu năm năm nay, 18,7 % người Úc được xác lập là Fan Hâm mộ Cơ Đốc giáo, trong đó 22,6 % là Fan Hâm mộ Công giáo La Mã và 13,3 % là Fan Hâm mộ Anh giáo ; 30,1 % được ghi nhận là ” không tôn giáo ” ; 7,3 % tự nhận thuộc những tôn giáo phi Cơ Đốc, gồm Hồi giáo ( 2,6 % ), Phật giáo ( 2,5 % ), Ấn Độ giáo ( 1,9 % ) và Do Thái giáo ( 0,4 % ). 9,6 % còn lại không cung ứng câu vấn đáp thích hợp. Số người được ghi nhận là không tôn giáo ngày càng tăng từ mức 19 % vào năm 2006 lên 30 % vào năm năm nay. Thay đổi lớn nhất là từ 2011 ( 22 % ) đến năm nay ( 30,1 % ), khi có thêm 2,2 người được ghi nhận là không tôn giáo. [ 231 ]Trong phần đông lịch sử dân tộc của Úc, Giáo hội Anh ( nay gọi là Giáo hội Anh giáo Úc ) là đoàn thể tôn giáo lớn nhất, tuy nhiên những di dân đến từ những nền văn hóa truyền thống khác góp thêm phần khiến cho giáo hội này suy giảm tương đối, còn Giáo hội Công giáo La Mã được hưởng lợi từ việc Open nước Úc thời hậu chiến cho nhập cư đa văn hóa và trở thành giáo hội lớn nhất. Tương tự, Hồi giáo, Phật giáo, Ấn Độ giáo, và Do Thái giáo đều có sự tăng trưởng vào những thập kỷ hậu chiến. [ 232 ] Trên mức độ thấp hơn, những tôn giáo nhỏ như Bahá’í, Sikh giáo, Wicca và dị giáo cũng ngày càng tăng đáng kể về số lượng Fan Hâm mộ. Trong cuộc tìm hiểu dân số năm 2001, có 17.381 Fan Hâm mộ Sikh giáo, 11.037 Fan Hâm mộ Bahá’í, 10.632 người dị giáo và 8.755 Fan Hâm mộ Wicca tại Úc. [ 233 ]
Đến trường, hoặc ĐK học tập tại gia, [ 234 ] [ 235 ] là điều bắt buộc trên hàng loạt Úc. Giáo dục đào tạo là nghĩa vụ và trách nhiệm của riêng những bang và chủ quyền lãnh thổ [ 236 ] do vậy những pháp luật có sự độc lạ giữa những bang, tuy nhiên trẻ nhỏ thường thì cần phải đến trường từ độ tuổi từ khoảng chừng 5 cho đến khoảng chừng 15 tuổi. [ 237 ] [ 238 ] Tại những bang như Tây Úc, [ 239 ] Lãnh thổ phương Bắc [ 240 ] và New South Wales [ 241 ] [ 242 ] ), thiếu niên 16 – 17 được nhu yếu đi học hoặc tham gia vào giáo dục nghề nghiệp .Tỷ lệ biết chữ của người trưởng thành tại Úc được ước tính đạt 99 % vào năm 2003. [ 243 ] Tuy nhiên, một báo cáo giải trình 2011 – 12 của Cục Thống kê Úc nói rằng 50% người lớn tại Tasmania mù chữ công dụng. [ 244 ] Úc có 37 trường ĐH được chính phủ nước nhà hỗ trợ vốn và hai trường ĐH tư nhân, một số ít học viện chuyên nghành chuyên khoa khác cũng cung ứng những khóa học được phê duyệt ở bậc giáo dục ĐH. [ 245 ]OECD xếp Úc nằm trong số những vương quốc học ĐH tốn kém nhất. [ 246 ] Úc có một mạng lưới hệ thống giáo dục nghề nghiệp dựa vào nhà nước, gọi là TAFE. [ 247 ] Xấp xỉ 58 % người Úc tuổi từ 25 đến 64 có trình độ nghề hoặc ĐH, [ 203 ] và tỷ suất tốt nghiệp ĐH 49 % nằm số 1 trong những vương quốc OECD. Tỷ lệ sinh viên quốc tế đến địa phương để theo học giáo dục bậc ĐH của Úc là cao nhất trong những vương quốc OECD. [ 248 ]
Cư dân Úc có tuổi thọ cao thứ tư quốc tế sau Iceland, Nhật Bản và Hong Kong. [ 249 ] Tuổi thọ tại Úc trong năm 2010 là 79,5 so với phái mạnh và 84,0 so với phái đẹp. [ 250 ] Úc có tỷ suất ung thư da cao nhất trên quốc tế, [ 251 ] trong khi hút thuốc lá là nguyên do phòng tránh được lớn nhất gây tử trận và bệnh tật. Đứng thứ hai trong số những nguyên do hoàn toàn có thể phòng tránh là tăng huyết áp, và thứ ba là béo phì. [ 252 ] [ 253 ] Úc xếp thứ 35 quốc tế [ 254 ] và gần ở số 1 những vương quốc tăng trưởng về tỷ suất người trưởng thành béo phì. [ 255 ]Tổng chi phí y tế ( gồm có ngân sách khu vực tư nhân ) là khoảng chừng 9,8 % GDP. [ 256 ] Úc khởi đầu thực thi chăm nom y tế toàn dân vào năm 1975. [ 257 ] Chương trình này được gọi là Medicare, hiện trên danh nghĩa lấy kinh phí đầu tư từ một khoản phụ thuế thu nhập là trưng thu Medicare, hiện ở mức 1,5 %. [ 258 ] Các bang quản trị những bệnh viện và những dịch vụ ngoại trú thường trực, còn Thịnh vượng chung cấp kinh phí đầu tư cho Kế hoạch phúc lợi dược phẩm ( trợ cấp giá dược phẩm ) và hành nghề nói chung. [ 257 ]
Kể từ năm 1788, nền tảng của văn hóa truyền thống Úc chịu tác động ảnh hưởng mạnh của văn hóa truyền thống phương Tây Anglo-Celt. [ 260 ] [ 261 ] Các đặc thù văn hóa truyền thống đặc trưng cũng Open từ môi trường tự nhiên tự nhiên của Úc và văn hóa truyền thống địa phương. [ 262 ] [ 263 ] Từ giữa thế kỷ XX, văn hóa truyền thống đại chúng Mỹ có tác động ảnh hưởng mạnh so với Úc, đặc biệt quan trọng là trải qua truyền hình và điện ảnh. [ 264 ] Các ảnh hưởng tác động văn hóa truyền thống khác đến từ những vương quốc châu Á lân cận, và trải qua nhập cư quy mô lớn từ những vương quốc không nói tiếng Anh. [ 264 ]
Nghệ thuật thị giác của Úc được cho là khởi xướng từ những bích họa hang động, khắc đá và hội họa thân thể của những dân tộc bản địa địa phương. Các truyền thống cuội nguồn của người Úc địa phương phần nhiều được lưu truyền nhờ truyền khẩu, trải qua những nghi lễ và kể những chuyện thời mộng ảo. [ 265 ] Từ khi người châu Âu định cư, một đề tài trong nghệ thuật và thẩm mỹ Úc là cảnh sắc tự nhiên, [ 262 ] hoàn toàn có thể nhận thấy trải qua những tác phẩm của Albert Namatjira, [ 266 ] Arthur Streeton và những người khác có liên hệ với họa phái Heidelberg, [ 262 ] và Arthur Boyd. [ 267 ]

Phong cảnh quốc gia vẫn là một nguồn cảm hứng của các nghệ sĩ đương đại của Úc; nó được miêu tả trong các tác phẩm nổi tiếng của Sidney Nolan,[268] Fred Williams,[269] Sydney Long,[270] và Clifton Pugh.[271] Các nghệ sĩ Úc chịu ảnh hưởng của nghệ thuật hiện đại Mỹ và châu Âu gồm họa sĩ lập thể Grace Crowley,[272] nghệ sĩ siêu thực James Gleeson,[273] và nghệ sĩ đại chúng Martin Sharp.[274] Nghệ thuật người Úc bản địa đương đại là phong trào nghệ thuật duy nhất nổi lên từ Úc mà có tầm quan trọng quốc tế[275][276] và “phong trào nghệ thuật lớn cuối cùng của thế kỷ XX”;[277] các truyền nhân của nó gồm có Emily Kngwarreye.[278][279] Nhà phê bình nghệ thuật Robert Hughes từng viết một vài sách có ảnh hưởng về lịch sử và nghệ thuật Úc, và được The New York Times mô tả là “nhà phê bình nghệ thuật nổi tiếng nhất thế giới”.[280] Nhà trưng bày quốc gia Úc và các nhà trưng bày cấp bang bảo quản các bộ sự tập của Úc và hải ngoại.[281] Úc là một trong những quốc gia có tỷ lệ người đến các nhà trưng bày và bảo tàng nghệ thuật cao nhất thế giới, vượt xa Anh Quốc hay Hoa Kỳ.[282]

Nhiều trong số những công ty màn biểu diễn thẩm mỹ và nghệ thuật của Úc nhận hỗ trợ vốn trải qua Hội đồng Úc của chính phủ nước nhà liên bang. [ 283 ] Mỗi bang của Úc có một dàn nhạc giao hưởng, [ 284 ] và có một công ty nhạc kịch vương quốc là Opera Australia, [ 285 ] được biết đến với giọng nữ cao trứ danh Joan Sutherland. [ 286 ] Vào đầu thế kỷ XX, Nellie Melba là một trong số những ca sĩ ca kịch số 1 quốc tế. [ 287 ] The Australian Ballet và những công ty cấp bang khác trình diễn Balê và vũ đạo. Mỗi bang có một kịch đoàn được hỗ trợ vốn công. [ 288 ] [ 289 ] [ 290 ]
Biểu diễn ca vũ của thổ dân tại Bảo tàng Hàng hải vương quốc Úc tại SydneyVăn học Úc cũng chịu ảnh hưởng tác động từ cảnh sắc ; những tác phẩm của những nhà văn như Banjo Paterson, Henry Lawson, và Dorothea Mackellar nói về kinh nghiệm tay nghề trải qua tại rừng cây bụi của Úc. [ 291 ] Nhân vật của thời thuộc địa được biểu lộ trong văn học thời kỳ đầu, và trở nên nổi tiếng so với người Úc văn minh. [ 262 ] Năm 1973, Patrick White nhận được giải Nobel Văn học, [ 292 ] ông là người Úc tiên phong giành được phần thưởng này. [ 293 ] Những người Úc từng thắng giải Man Booker gồm có Peter Carey và Thomas Keneally ; [ 294 ] David Williamson, David Malouf, và J. M. Coetzee ( người nhập quốc tịch Úc vào năm 2006 ) cũng là những nhà văn có tiếng, [ 295 ] và Les Murray được nhìn nhận là ” một trong những thi sĩ số 1 trong thế hệ của ông “. [ 296 ]

Ngành công nghiệp điện ảnh của Úc bắt đầu từ năm 1906 bằng việc phát hành The Story of the Kelly Gang (chuyện về băng đảng Kelly)- được xem như phim dài đầu tiên của thế giới;[297] song cả lĩnh vực sản xuất phim chiếu bóng Úc và phân phối phim chiếu bóng do Anh Quốc sản xuất bị suy giảm đột ngột sau Chiến tranh thế giới thứ nhất khi các xưởng phim và nhà phân phối của Hoa Kỳ giữ độc quyền ngành công nghiệp này,[298] và đến thập niên 1930 thì khoảng 95% lượng phim chiếu bóng xuất hiện trên màn bạc tại Úc được sản xuất tại Hollywood. Đến cuối thập niên 1950, sản xuất phim chiếu bóng tại Úc đã không còn hiệu quả và do đó không còn bộ phim chiếu bóng Úc nào được sản xuất trong một thập kỷ từ 1959 đến 1969.[299]

Nhờ các sáng kiến của các chính phủ John Gorton và Gough Whitlam, điện ảnh Úc tạo làn sóng mới trong thập niên 1970 khi đem đến các bộ phim kích thích và thành công, một số lấy bối cảnh thời kỳ thực dân trước đây của Úc, như Picnic at Hanging Rock (Giao dụ tại núi đá Hanging) và Breaker Morant,[300] trong khi thể loại được gọi là “Ocker” mang đặc điểm hài đạt được thành công lớn như The Adventures of Barry McKenzie (Những cuộc phiêu lưu của Barry McKenzie) và Alvin Purple.[301][302][303] Các phim thành công sau đó gồm có Mad Max và Gallipoli.[304][305] Các phim thành công trong thời gian gần đây hơn gồm có Shine và Rabbit-Proof Fence.[306][307] Các diễn Úc nổi tiếng gồm có Judith Anderson,[308] Errol Flynn,[309] Nicole Kidman, Naomi Watts,[310] Hugh Jackman, Heath Ledger, Geoffrey Rush, và Cate Blanchett.[311][312]

Năm 2010, Phóng viên không biên giới xếp Úc đứng thứ 18 trong số 178 vương quốc về tự do báo chí truyền thông, sau New Zealand ( 8 ) tuy nhiên đứng trước Anh Quốc ( 19 ) và Hoa Kỳ ( 20 ). [ 313 ] Thứ hạng này đa phần là do hạn chế về tính phong phú trong chiếm hữu truyền thông thương mại tại Úc ; [ 314 ] hầu hết thông tin in xuất bản đều nằm dưới sự trấn áp của News Corporation và Fairfax Media. [ 315 ]
Pavlova là món tráng miệng mang tính biểu tượng và phổ biến tại Úc.Thực phẩm của người Úc địa phương chịu tác động ảnh hưởng lớn từ khu vực mà họ cư trú. Hầu hết những nhóm bộ lạc sống bằng một chính sách ăn săn bắn-hái lượm giản đơn. Thuật ngữ chung để chỉ những thực vật và động vật hoang dã được sử dụng làm nguồn thực phẩm là ” bush tucker ” ( đồ ăn bụi cây ). [ 316 ] [ 317 ] Những người châu Âu định cư tiên phong đưa thực phẩm Anh Quốc đến lục địa, và phần đông chúng nay được xem là thực phẩm Úc nổi bật ; Sunday roast ( thịt quay Chủ nhật ) trở thành một truyền thống lịch sử lâu bền hơn của nhiều người Úc. [ 318 ] [ 319 ] Kể từ khi khởi đầu thế kỷ XX, thực phẩm tại Úc ngày càng chịu tác động ảnh hưởng từ những người nhập cư đến vương quốc, đặc biệt quan trọng là từ những nền văn hóa truyền thống Nam Âu và châu Á. [ 318 ] [ 319 ] Rượu vang Úc được sản xuất tại 60 vùng sản xuất riêng không liên quan gì đến nhau với tổng diện tích quy hoạnh là 160.000 ha, đa phần tại nam bộ – nơi mát hơn tại vương quốc. Các vùng sản xuất rượu vang tại mỗi bang sản xuất ra những chủng loại rượu vang khác nhau dựa theo lợi thế về khí hậu và thổ nhưỡng của địa phương. Các chủng chiếm lợi thế là Shiraz, Cabernet Sauvignon, Chardonnay, Merlot, Sémillon, Pinot noir, Riesling, và Sauvignon blanc. [ 320 ] [ 321 ] [ 322 ] [ 323 ] [ 324 ]
[325]Cricket là một môn quan trọng trong văn hóa thể thao Úc kể từ thế kỷ XIX.Khoảng 24 % người Úc trên 15 tuổi tiếp tục tham gia vào những hoạt động giải trí thể thao có tổ chức triển khai. [ 203 ] Úc có đội tuyển mạnh ở tầm quốc tế trong những môn cricket, khúc côn cầu sân cỏ, bóng lưới, bóng bầu dục liên minh, và bóng bầu dục liên hiệp. Úc cũng mạnh trong những môn đua xe đạp điện đường vòng, chèo thuyền, và bơi. Năm năm nay, Ủy ban Thể thao Úc bật mý rằng bơi, đạp xe và bóng đá là ba môn thể thao được dân chúng Úc tham gia thoáng rộng nhất. [ 326 ] [ 327 ]Úc tham gia mọi kỳ Thế vận hội Mùa hè trong thời tân tiến, [ 328 ] và mọi Đại hội thể thao Thịnh vượng chung. [ 329 ] Úc từng đăng cai Thế vận hội Mùa hè 1956 tại Melbourne và Thế vận hội Mùa hè 2000 tại Sydney, [ 330 ] và xếp trong số sáu đoàn giành nhiều huy chương nhất trong những kỳ thế vận hội 2000, 2004 và 2008. Trong tương lai, Úc sẽ đăng cai Thế vận hội Mùa hè 2032 tại Brisbane. [ 331 ] Trong Thế vận hội Mùa hè 2012 tại London, Úc xếp thứ 10 trong bảng tổng sắp huy chương. [ 332 ] Úc cũng từng đăng cai những kỹ Đại hội thể thao Thịnh vượng chung 1938, 1962, 1982, 2006 và sẽ đăng cai kỳ đại hội năm 2018. [ 333 ] Các sự kiện thể thao lớn khác được tổ chức triển khai tại Úc gồm có Giải quần vợt Úc Mở rộng, hay Giải đua xe hơi Công thức 1 Úc. Úc từng tổ chức triển khai Giải vô địch bóng bầu dục quốc tế 2003 và Cúp Bledisloe thường niên giữa Australia – New Zealand được theo dõi nhiệt tình. Các chương trình truyền hình có tỷ suất người xem cao nhất gồm có những chương trình thể thao như Thế vận hội Mùa hè, Giải vô địch bóng đá quốc tế, loạt trận bóng bầu dục liên minh State of Origin, chung kết giải bóng bầu dục liên minh vương quốc và giải bóng đá kiểu Úc vương quốc. [ 334 ] Môn trượt tuyết khởi đầu Open tại Úc trong thập niên 1860 và những môn thể thao tuyết được chơi trên dãy Alps Úc và nhiều nơi tại Tasmania .